Part of the debate – Senedd Cymru am 3:29 pm ar 4 Hydref 2022.
Diolch am adael i mi sleifio i mewn, a diolch am y datganiad. Mi wnaf i'r achos, yn ogystal â lledaenu ffyniant drwy weithio rhanbarthol yn gyffredinol, rwy'n annog Llywodraethau ar bob lefel i feddwl yn is-ranbarthol; nid dim ond y gogledd, ond mae Ynys Môn yn teimlo ei fod yn cael cyfle, ac o fewn Ynys Môn, llefydd fel Amlwch, sydd wedi dioddef cymaint, yn teimlo eu bod nhw'n cael eu blaenoriaethu hefyd.
Ond yn gyflym iawn, roeddwn i eisiau archwilio eich cyfeiriad at borthladdoedd rhydd. Rydych chi'n gwybod fy mod i bob amser wedi chwilio am onestrwydd, a gonestrwydd am yr hyn oedd yn cael ei gynnig yn y lle cyntaf—£8 miliwn i Gymru, £25 i Loegr. Fe wnaethon ni ddal ein tir ac fe gawson ni hynny. Fe wnaethon ni ofyn am onestrwydd ynglŷn â sicrwydd ar hawliau gweithwyr ac ar reoliadau amgylcheddol. Ond mae yna gyd-destun ideolegol yma; llithrodd y mwgwd, oni wnaeth, gyda'r polisi economaidd a gyhoeddwyd gan Lywodraeth Geidwadol y DU—toriadau treth ar y brig ar draul pobl ar y gwaelod. Nawr, dyna'r cyd-destun y mae'r polisi porthladdoedd rhydd yn bodoli ynddo. Felly, wrth edrych ar sut y gallwn ni wneud y buddion mwyaf posibl o Ynys Môn—y cais a arweinir gan Gyngor Sir Ynys Môn—a cheisio ei wneud y cais gorau a ddaw o'ch blaen, mae angen inni sicrhau mai'r gweithwyr fydd yn elwa. Sut allwch chi roi sicrwydd ein bod yn delio yma mewn pobl, mewn cymunedau, ac nid dim ond mewn elw, mewn arwyddion punt na welwn ni fawr ddim ohonyn nhw yn lleol mae'n debyg?