Eiddo Preifat i'w Rentu

1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 11 Hydref 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Natasha Asghar Natasha Asghar Conservative

4. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru'n eu cymryd i wella'r cyflenwad o eiddo preifat i'w rentu? OQ58535

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 2:11, 11 Hydref 2022

(Cyfieithwyd)

Llywydd, ymhlith y camau sy'n cael eu cymryd gan Lywodraeth Cymru mae'r rhaglen cynllun lesio Cymru werth £30 miliwn. Mae'r cynllun hwn yn galluogi awdurdodau lleol i lesu eiddo'r sector rhentu preifat gan landlordiaid, gan ddarparu incwm gwarantedig i'r landlordiaid hynny a darparu cartrefi ar rent fforddiadwy i'r rhai a allai, fel arall, wynebu digartrefedd. 

Photo of Natasha Asghar Natasha Asghar Conservative 2:12, 11 Hydref 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch Prif Weinidog. Yn ddiweddar, cwrddais â Chymdeithas Genedlaethol Landlordiaid Preswyl i drafod sut i hybu'r cyflenwad o eiddo preifat sydd ar gael i'w rhentu yng Nghymru. Fe wnaethon nhw dynnu sylw at y ffaith bod rhentwyr ledled Cymru yn ei chael hi'n anodd cael gafael ar y cartrefi sydd eu hangen arnyn nhw ar hyn o bryd. Mae adroddiad annibynnol ar gyfer yr NRLA wedi awgrymu y byddai Cymru angen ychydig o dan 9,000 o eiddo rhent preifat newydd y flwyddyn i gyrraedd targedau tai. Fodd bynnag, mae 38 y cant o landlordiaid preifat wedi dweud wrth yr NRLA eu bod yn bwriadu torri nifer yr eiddo y maen nhw'n eu rhentu allan. Mae'r NRLA yn pryderu y byddai datblygiad posibl ym maes rheoli rhent yng Nghymru mewn ymateb i'r argyfwng costau byw yn ei gwneud hi'n anoddach i denantiaid gael gafael ar y cartrefi sydd eu gwir angen arnyn nhw. Felly, Prif Weinidog, a fyddwch chi'n gwrando ar y pryderon a godwyd gan yr NRLA ac yn asesu'n drylwyr ganlyniad niweidiol posibl rheoli rhent ar gyflenwi eiddo preifat i'w rhentu yma yng Nghymru? Diolch.

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour

(Cyfieithwyd)

Wel, Llywydd, rwy'n gyfarwydd â gwaith Cymdeithas Genedlaethol Landlordiaid Preswyl. Maen nhw'n galw ar Lywodraeth y DU i gynyddu'r lwfansau tai lleol, i roi terfyn ar rewi budd-daliadau tai a rhoi diwedd ar yr arfer o aros am bum mis ar gyfer gredyd cynhwysol ar ddechrau cais, a hefyd y dylid trawsnewid y taliad ymlaen llaw y gallai tenantiaid ei gael, o fenthyciad i grant fel nad yw tenantiaid yn mynd i ddyled yn awtomatig ar y dechrau. Felly, rwy'n cytuno â'r holl bwyntiau hynny a wnaed gan yr NRLA ac yn gobeithio y bydd yr Aelod yn dymuno cyfleu'r pwyntiau hynny i'r Llywodraeth sy'n gyfrifol amdanyn nhw.

Mae hi'n iawn, wrth gwrs, fod yna risg wirioneddol y bydd landlordiaid yn gadael y farchnad prynu i rentu. Pam y maen nhw'n gwneud hynny? Wel, mae hynny oherwydd costau benthyg arian sy'n codi'n gyflym ac y maen nhw'n eu hwynebu. Pe byddech chi wedi benthyg £200,000—[Torri ar draws.]

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 2:13, 11 Hydref 2022

Cwestiwn 5, Jayne Bryant. O, sori, Prif Weinidog.

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 2:14, 11 Hydref 2022

(Cyfieithwyd)

Gadewch i mi orffen yr ateb am un eiliad, Llywydd, dim ond i ddangos y rheswm pam y mae pobl o dan bwysau yn y sector hwnnw. Y gyfradd morgais ym mis Rhagfyr 2021—gallech fenthyg arian ar gyfradd o 2.34 y cant. Ar y diwrnod y cyhoeddodd y Canghellor diweddaraf ei gyllideb fach honedig, roedd y gyfradd morgeisi wedi codi i 4.74 y cant. Heddiw, mae'n 6.43 y cant, o ganlyniad i'r cyhoeddiadau byrbwyll a wnaed gan y Canghellor, gyda'i fenthyca heb ei ariannu. Mae hynny'n ychwanegu tua £500 y mis at gost benthyca landlord preifat sy'n ceisio cynyddu'r nifer o dai sydd ar gael i'w rhentu. Dyna'r rheswm pam y mae'r farchnad mewn perygl o ddymchwel—oherwydd ni all pobl fforddio benthyg arian bellach am y prisiau y mae'n rhaid iddyn nhw dalu o dan y Llywodraeth bresennol.