Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:31 pm ar 25 Hydref 2022.
Diolch i Peter Fox am y cwestiwn yna. Rydw i wedi gallu darllen ei lythyr at y Gweinidog iechyd ac rydw i wedi gweld ei hateb. Gobeithio y bydd yn rhoi rhywfaint o wybodaeth sy'n ddefnyddiol i'w etholwr yn yr hyn sy'n amlwg yn amgylchiadau unigol sy'n peri gofid mawr.
Mae'r system yn gweithio'n galed bob mis i ymdrin â'r cynnydd yn nifer yr achosion sy'n dod drwy'r drws. Ac mae'n beth da bod mwy o achosion yn dod drwy'r drws, oherwydd rydym ni eisiau sicrhau bod pobl yn cael eu cyfeirio i'r system mor gynnar â phosibl. Ym mis Awst, cafodd y nifer uchaf o gleifion eu trin yn y flwyddyn ariannol hon, a chafodd y nifer uchaf erioed o gleifion wybod nad oedd ganddyn nhw ganser—aeth 13,500 o gleifion yng Nghymru ym mis Awst drwy'r system a chael gwybod nad oedd ganddyn nhw'r clefyd ofnadwy hwnnw'n pwyso arnyn nhw. Pan ydych chi'n cyfri'r bobl a gafodd eu trin, a'r bobl a gafodd wybod nad oedden nhw angen triniaeth, mae hynny'n dod i dros 14,500 o bobl, sef y niferoedd uchaf yr ydym ni erioed wedi ymdopi ag ef. Ac eto cafodd 16,000 o bobl eu cyfeirio at y system yn yr un mis. Fel yr wyf i'n ei ddweud, Llywydd, mae hynny'n newyddion da, oherwydd mae hynny'n golygu ein bod ni'n gweld mwy o bobl, ac yn gynharach, a gobeithio bydd mwy o'r bobl yna'n darganfod nad oed angen iddyn nhw wynebu diagnosis o ganser.
Ond fe welwch chi, a bydd yr Aelod dros Fynwy yn gweld, hyd yn oed os ydych chi'n ymdopi â nifer uchaf erioed o bobl sy'n dod trwy'r system, os oes gennych chi'r niferoedd uchaf erioed o bobl yn dod i mewn i'r system, mae'r system yn dal i fod wedi'i hymestyn i'r eithaf. Dyna pam mae gennym ni'r canolfannau diagnostig cyflym newydd, dyna pam mae gennym ni'r clinigau un stop newydd, dyna pam ein bod ni'n datblygu'r system diagnosteg symud yn syth at brofion. Mae'r rhain i gyd yn ymdrechion sy'n cael eu gwneud gan glinigwyr i ddod o hyd i ffordd o ymateb i'r cyfeiriadau newydd ac ymdrin â phobl sydd wedi bod yn y system yn rhy hir yn barod.