Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:39 pm ar 25 Hydref 2022.
Prif Weinidog, mae mwy na 60 y cant o'r data digidol y mae cwmnïau'n ei gynhyrchu yn cael ei gasglu, ei brosesu a'i storio at ddibenion untro yn unig. Gallai hyn gynnwys hen daenlenni, nifer o ddelweddau bron yr un fath, neu'r miloedd ar filoedd o e-byst heb eu darllen neu wedi'u storio na fydd byth, byth yn cael eu hystyried eto. Caiff y math hwn o ddata ei alw'n 'ddata tywyll' neu 'ddata anstrwythuredig'. Ar hyn o bryd mae'n cynhyrchu 2.5 y cant o'r holl allyriadau carbon deuocsid byd-eang sy'n cael eu hachosi gan bobl, sy'n fwy na chyfanswm y sector hedfan at ei gilydd ar 2.1 y cant. Yn bryderus, mae maint y data tywyll yn tyfu ar gyfradd o 62 y cant y flwyddyn, a rhagwelir y bydd y carbon deuocsid dilynol sy'n cael ei gynhyrchu yn cyfrif am fwy na'r sectorau hedfan, modurol ac ynni gyda'i gilydd mewn dim ond ychydig flynyddoedd. Mae polisi'r Llywodraeth ac arloesi technolegol yn canolbwyntio'n bennaf ar ymdrin ag allyriadau carbon traddodiadol a dal a storio carbon heb ymdrin â phroblem gynyddol data tywyll, ond rhan o weledigaeth ddigidol y Llywodraeth hon yw hyrwyddo ffyniant a chadernid economaidd drwy groesawu a manteisio ar arloesi digidol. Gyda hyn mewn golwg, Prif Weinidog, pa gamau mae Llywodraeth Cymru'n eu cymryd i sicrhau bod cyrff cyhoeddus a chwmnïau preifat yng Nghymru yn rhoi dulliau ar waith i ymdrin â'r carbon deuocsid o ddata tywyll? Diolch.