7. Dadl ar Adroddiad y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a’r Cyfansoddiad — 'Adroddiad Blynyddol 2021/22'

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:25 pm ar 9 Tachwedd 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Huw Irranca-Davies Huw Irranca-Davies Labour 5:25, 9 Tachwedd 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch, Lywydd, ac yn fy ymateb byr yma, a gaf fi ddiolch yn gyntaf oll i'r Cwnsler Cyffredinol a Gweinidog y Cyfansoddiad am y ffordd ddifrifol, feddylgar ac ystyriol y mae wedi ymateb i'r ddadl hon, sy'n nodweddiadol o'i ymagwedd tuag at gylch gorchwyl eang gwaith y pwyllgor hwn? Rydym yn croesawu hynny’n fawr. Ac ar y sail honno, a gaf fi droi yn gyntaf oll at y sylwadau gan aelodau presennol a chyn-aelodau o’r pwyllgor hwn? Dywedodd Peter Fox fod pobl ar y pwyllgor wedi gadael eu teyrngarwch gwleidyddol wrth y drws, a'u bod yn dod i mewn ac yn edrych ar y dystiolaeth, ac yn edrych ar yr hyn sydd angen ei wneud i sicrhau craffu effeithiol. A dyna sydd wedi nodweddu'r pwyllgor hwn, gan ei gynnwys ef. Ond gan droi at y sylwadau gan James, rydych chi hefyd yn nodweddiadol o'r ymateb hwn, a'ch her a roddwyd gan bob un ohonom i Lywodraeth y DU er lles y DU i ymgysylltu'n gynnar ac i ymgysylltu'n ystyrlon, i gynorthwyo nid yn unig Llywodraeth Cymru, ond i gynorthwyo'r Senedd hon, yn enwedig mewn deddfwriaeth sy'n deillio o'r DU. Roedd yn bwynt a wnaed yn dda iawn, ac roedd yn wych eich clywed yn dweud unwaith eto mai’r syniad sylfaenol hwnnw, prif egwyddor cyfraith Cymru ar gyfer pobl Cymru, a wnaed yma, ac sy'n cael ei chraffu yma, yw’r hyn y ceisiwn ei wneud yn ddiofyn.

Alun, rwy'n croesawu eich cyfraniad yn fawr, yn ogystal â’r sylw a wnaethoch am effeithio ar gonfensiwn Sewel, y dull dinistriol a ddefnyddir lle ceir diffyg cydsyniad ar ôl diffyg cydsyniad ar ôl diffyg cydsyniad. Ar ba bwynt—mae’r cwestiwn wedi’i godi nid yn unig gennym ni ond gan bwyllgor Tŷ’r Arglwyddi a phwyllgor Tŷ’r Cyffredin—y mae Sewel yn torri, neu sut rydym yn ei godeiddio a'i gryfhau mewn ffordd sy'n golygu ei fod yn bwysig yn y cyfnod modern hwn, fel roedd y Cwnsler Cyffredinol yn dweud? Ac mae'r tryloywder ar graffu rhynglywodraethol a rhyngseneddol yn mynd i ddod yn bwysicach ac yn bwysicach, ac yn fy marn i, mae potensial gwirioneddol i'r gwaith y bu'r pwyllgor yn ei wneud ar ymgysylltu ar lefel ryngseneddol i ddwyn i gyfrif y mecanwaith rhynglywodraethol sydd bellach ar waith.

A gaf fi ddiolch hefyd i Peter am eich cyfraniad ac am ddiolch i'r ysgrifenyddiaeth ragorol sydd gennym? Maent yn dîm bach ond maent yn wirioneddol ragorol. A hefyd, y ffocws a oedd gennych ar y gwaith rhynglywodraethol gwell, ac er mwyn i'r DU fel y mae ar hyn o bryd weithio'n well, ac mae'n ymwneud â mwy na geiriau fel 'parch' yn unig; mae'n ymwneud â mecanweithiau a roddwn ar waith a'r tryloywder a roddwn ar waith o'u cwmpas. Felly, diolch, Peter, am eich cyfraniad i’r pwyllgor.

A byddwn ar fai, Lywydd, pe na bawn yn sôn am ddau gyfrannwr arall i waith y pwyllgor hwn dros y flwyddyn ddiwethaf a'r cyfnod y mae hwn yn adrodd arno hefyd. Rhys ab Owen, diolch am ei gyfraniad i’r pwyllgor ar bob mater, ond yn arbennig, rhaid imi ddweud, am ei arbenigedd ar faterion cyfiawnder hefyd. A hefyd, ni ddylem anghofio Jayne Bryant am ei gwaith ar y camau cynnar.

Weinidog, yn fy sylwadau clo yma mewn ymateb i’r hyn a oedd yn ymateb gwych a chynhwysfawr i adroddiad ein pwyllgor, ac wrth edrych ymlaen hefyd, rydym am edrych ymlaen, yn rhyfedd; rydym yn edrych yn ôl ar gyfnod yma, ac fe ddywedoch, yn gwbl gywir, fod hwn wedi bod yn gyd-destun heriol, y cyfnod hwn—y cyfnod ôl-Brexit, cyfnod y pandemig. Mae wedi golygu ein bod, o reidrwydd, wedi canolbwyntio'n benodol ar lawer o'n gwaith bara menyn, ac rydym yn deall hynny. Roedd angen ymateb hefyd i femoranda cydsyniad deddfwriaethol sydd naill ai wedi’u cychwyn ar lefel y DU, neu rai rydych wedi nodi eich bod am fynd i'r afael â hwy. Ond fe fyddwch yn deall, fel cyn-Gadeirydd y pwyllgor hwn, na allwn ymgilio byth rhag y rhagosodiad sylfaenol hwnnw ein bod am weld, yn ddiofyn, deddfwriaeth a wneir yng Nghymru lle gall y Senedd hon gyfrannu'n iawn at y ddeddfwriaeth honno, yn hytrach na bod ymhell oddi wrthi lle na allwn ddylanwadu o ddifrif arni, a hefyd nad oes gennym fawr o feddwl o Weithrediaeth, naill ai yma neu yn San Steffan, sy'n cymryd pwerau iddi hi'i hun. Ni sydd i graffu ar hyn yn y pen draw. Ond rydym yn awyddus i fwrw ymlaen i gyfnod cyffrous iawn yn fy marn i, gyda'r Bil cydgrynhoi rydym yn edrych arno ar hyn o bryd, sy'n mynd i fod yn arloesol o ran y DU, a byddwn yn eich cynorthwyo i gael hwnnw'n iawn. Fe wnawn weithio'n adeiladol gyda chi. Efallai y bydd rhaid inni edrych ar gyfraith yr UE a ddargedwir, ond fe welwn beth fydd yn digwydd gyda hynny, ond bydd hwnnw'n llwyth gwaith andros o fawr.

Byddwn yn parhau i edrych ar effaith y TAC ar feysydd datganoledig, ar draws yr ystod honno o feysydd datganoledig sydd gennym. Rydym am fod yn fwy rhagweithiol o ran y gwaith y gallwn ei wneud ar gyfiawnder ac amrywiaeth o faterion eraill hefyd, ond i wneud hynny, mae angen inni ryddhau rhywfaint o amser a lle i feddwl. Ar hyn o bryd, mae'r llwyth gwaith yn aruthrol. Ond hoffwn ddiolch i bawb sydd wedi cyfrannu, i aelodau presennol a chyn-aelodau o'r pwyllgor hwn, i'n hysgrifenyddiaeth fach ond rhagorol, a chan fentro—. Rydym am osgoi eich gwneud yn aelod anrhydeddus o'r pwyllgor, ond rydych fel pe baech o'n blaenau bob yn ail wythnos, ac rydym yn gwerthfawrogi hynny. Byddwn yn parhau i'ch herio chi a Gweinidogion eraill, Gwnsler Cyffredinol, ond rydym yn gwneud hynny am y rhesymau cywir, deallwch. Rydym yn gwneud hynny er lles y Senedd hon a’r rôl y mae pob un ohonom yn ei chwarae. Diolch yn fawr iawn, Lywydd.