Yn fy mharatoadau ar gyfer fy sylwadau heddiw, roeddwn yn gallu siarad gyda chwmni rheoli eiddo sydd â chryn dipyn o eiddo wedi'i effeithio gan broblemau cladin yn Lloegr ac yng Nghymru. Ac er na fyddech chi'n disgwyl hyn gennyf fi efallai, rwyf am ddweud eu bod wedi cael adborth hynod gadarnhaol ar broses ymgeisio'r gronfa adeiladau a diogelwch yng Nghymru, ac yn hapus fod pethau bellach yn mynd yn eu blaen, ac yn wir yn symud ymlaen yn llawer cyflymach yng Nghymru nag yn Lloegr. Yn amlwg, anecdotaidd yn unig yw hyn a phrofiad un unigolyn yn unig mewn un cwmni rheoli, a rhywun nad ydynt yn lesddeiliaid eu hunain. Ond roeddwn i'n teimlo bod angen tynnu sylw at y ffaith bod rhywun, rhywle, o leiaf yn teimlo eich bod wedi gwneud gwaith gweddol hyd yma yn ymdrin â chymhlethdod y mater hwn.

Fodd bynnag, er ei bod yn braf cael adborth cadarnhaol, hoffwn ailadrodd, yn y modd cryfaf posibl, fod ffordd bell i fynd o hyd, ac mae lesddeiliaid yn dal i wynebu amgylchiadau anghyffredin mewn perthynas â pheth eiddo. Fel y mae'r Gweinidog wedi cydnabod yn y gorffennol, yn anffodus mae yna lawer o bobl wedi'u dal yn gaeth gan y broblem cladin am na allant werthu eu heiddo na'i ail-forgeisio, sydd wedi golygu eu bod yn agored i niwed cyfraddau llog uwch, ac ni allant symud i gartrefi mwy i gynnal teulu sy'n tyfu, na symud i gael mynediad at gyfleoedd cyflogaeth gwell.

Ar ben hynny, mae ymchwil wedi dangos bod lesddeiliaid bellach yn wynebu costau gwasanaeth sylweddol uwch, yn rhannol oherwydd y cynnydd mewn costau yswiriant a chynnal a chadw, sydd mewn rhai achosion wedi cynyddu cymaint â 600 y cant. Mae hyn, ynghyd â chynnydd ychwanegol a digynsail mewn biliau ynni, yn golygu bod bod yn berchen ar eiddo o'r fath yn debygol o ddod yn anfforddiadwy i lawer o bobl. Ac rwy'n credu, Weinidog, y dylai'r Llywodraeth hon ymbaratoi, gan y bydd llawer o lesddeiliaid yn debygol o wynebu adfeddiannu o ganlyniad. Weinidog, rhaid inni ystyried hefyd fod llawer o bobl yn dal i fyw mewn adeiladau sydd â chladin anniogel.  Hyd nes y caiff y materion hyn eu cywiro, mae preswylwyr yn dal i wynebu'r perygl o drychineb arall fel Grenfell, a bydd pawb ohonom yn gobeithio ac yn gweddïo na fydd hynny byth yn digwydd eto. Mae'r sefyllfa rydym ynddi heddiw'n bell iawn i ffwrdd o'r adeg pan gâi eiddo o'r fath ei brynu gyda phob ewyllys da, pan oedd pobl yn disgwyl y byddai ganddynt le fforddiadwy a diogel i fyw. Mae'n siomedig fod y sefyllfa wedi dirywio i'r fath raddau fel bod naw o bob 10 lesddeiliad sydd wedi'u heffeithio wedi nodi dirywiad yn eu hiechyd meddwl oherwydd pryder a gorbryder, gyda 23 y cant yn ystyried hunan-niweidio neu hunanladdiad, a 32 y cant yn adrodd am gynnydd yn eu defnydd o alcohol.

Er bod y Llywodraeth hon yn ymateb, ac mae hynny i'w groesawu, y gwir amdani, Weinidog, yw bod amser yn brin i bobl, ac mae'r help a nodwyd yn mynd i fod yn rhy hwyr i lawer ohonynt, sydd nid yn unig yn wynebu effeithiau uniongyrchol adfeddiannu ond sy'n debygol o wynebu sgil-effeithiau niweidiol am flynyddoedd lawer. Weinidog, mae yna filoedd o bobl yng Nghymru sy'n cario baich sefyllfa nad oeddent yn gyfrifol am ei chreu. Felly, rwy'n annog y Llywodraeth hon, gyda'r brys mwyaf, i ddal ati i bwyso er mwyn cywiro'r sefyllfa hon cyn gynted â phosibl, a derbyn ein cynnig. Diolch.