Part of the debate – Senedd Cymru am 5:46 pm ar 16 Tachwedd 2022.
Yn amlwg, roedd tân Grenfell yn dangos methiant rheoliadau adeiladau a methiant gorfodaeth, ac mae'n rhaid i bob corff cyhoeddus a chontractwr preifat ysgwyddo rhywfaint o gyfrifoldeb am hynny. Mae'n gywilyddus fod gwahanol gontractwyr yn dal i gecru dros bwy sy'n gyfrifol ac yn y cyfamser, fod lesddeiliaid yn cael eu gadael mewn sefyllfa gwbl amhosibl.
Mae Llywodraeth Cymru wedi bod yn ymdrechu i ymgysylltu â'r holl gontractwyr a oedd yn rhan o'r gwaith o adeiladu'r adeiladau uchel hyn yng Nghymru, a byddai'n ddefnyddiol gwybod faint sydd eto i gydymffurfio â'r cynnig hwnnw. Rwy'n derbyn y dull partneriaeth y mae Llywodraeth Cymru yn ei fabwysiadu, ond rhaid gofyn y cwestiwn: beth rydym yn ei wneud am y rhai sydd ond eisiau ceisio osgoi eu cyfrifoldebau ac sy'n eistedd ar eu dwylo heb gywiro'r adeiladau y gwnaethant eu codi, ac sydd wedi'u hadeiladu'n annigonol?
Rwyf eisiau gwybod y manylion ynglŷn ag a yw Llywodraeth Cymru yn hysbysu datblygwyr pan fyddwch chi'n gwneud arolwg digidol, a pha mor gyflym y gallwn ddisgwyl i Lywodraeth Cymru symud o arolygon digidol i arolygon ffisegol lle mae materion penodol yn codi, yn enwedig lle mae yna wadu'n digwydd. Os ydych yn hysbysu datblygwyr, ai hwy wedyn sydd â'r cyfrifoldeb o hysbysu tenantiaid ynghylch y gwaith y mae Llywodraeth Cymru wedi'i wneud, neu a yw Llywodraeth Cymru yn hysbysu tenantiaid yn uniongyrchol? Os nad ydynt, sut ar y ddaear y mae lesddeiliaid yn gwybod beth sy'n digwydd os yw datblygwyr a allai fod yn dwyllodrus yn amddifadu lesddeiliaid o'r wybodaeth y mae ganddynt hawl i'w chael?