Part of the debate – Senedd Cymru am 3:57 pm ar 22 Tachwedd 2022.
Diolch yn fawr iawn am godi'r pwyntiau penodol hynny, ac rwy'n cytuno'n llwyr ei bod yn wir y dylem ni fod yn ystyried defnyddio'r arian yn ddoeth, ac i fod yn meddwl yn arbennig am beth yw'r canlyniadau o ran y penderfyniadau y gallem ni fod yn eu gwneud, a dyna pam mae'n bwysig nawr cymryd faint o amser y mae ei angen arnom ni i ddod i afael a'r ffigyrau a gafodd eu darparu i ni wedi'r datganiad ar Dydd Iau. Ac mae'r rheiny wedi dod mewn cyfres o daenlenni a dogfennau ategol ychwanegol, felly mae angen i ni fynd i'r afael â hynny mewn gwirionedd er mwyn deall yn union â beth mae'r cyllid canlyniadol yn ymwneud. Yn aml, mae ceisiadau uniongyrchol iawn, iawn i ni roi sicrwydd o lefelau penodol o gyllid canlyniadol o ganlyniad i'r penderfyniadau hynny ar ran Llywodraeth y DU, ond rydym ni'n gadarn iawn bod angen i ni dreulio peth amser yn mynd i'r afael â'r materion penodol hynny i'w deall, ond hefyd i ddeall y canlyniadol negyddol. Oherwydd mae pobl bob amser yn awyddus iawn i siarad am y canlyniadol cadarnhaol ac i ofyn am y gyfran deg o hynny, ond mae'n debyg eu bod yn llai awyddus i ofyn am gyfran deg y canlyniadau negyddol. Rydym eisoes yn gwybod y bydd gofyn i ni fod £70 miliwn yn waeth ein byd y flwyddyn nesaf a'r flwyddyn wedyn o ganlyniad i benderfyniad Llywodraeth y DU o ran cyfraniadau yswiriant gwladol i gyflogwyr. Felly, eto, mae hynny'n rhywbeth y mae'n rhaid i ni ei gynnwys yn ein ffyrdd arbennig o feddwl hefyd.
O ran cyfalaf, rydym ni wedi bod yn awyddus iawn i greu argraff ar Lywodraeth y DU ar y mater hwn, oherwydd rwyf i wedi siarad heddiw am sut mae ein cyllideb gyfalaf yn crebachu dros y cyfnod o amser i ddod, sy'n amlwg yn bryder gwirioneddol. Ond yna, pan fyddwch chi'n edrych ar yr hyn mae rhai o'r arbenigwyr yn ei ddweud—y Comisiwn Seilwaith Cenedlaethol, y comisiwn twf, y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd—mae pob un ohonyn nhw'n dweud, mewn cyfnod lle yr ydych chi eisiau tyfu'r economi, bod angen i chi fod yn buddsoddi. Mae angen i chi fod yn buddsoddi mewn cyfalaf dynol—felly, buddsoddi mewn sgiliau, fel y mae Mike Hedges yn ei ddweud—a hefyd buddsoddi mewn seilwaith gwyrdd—felly, buddsoddi mewn ynni gwyrdd ac yn y blaen—a chael y pwyslais penodol hwnnw y mae Mike Hedges yn sôn amdano o ran y sectorau cyflogau uchel a'r cyfleoedd i ni dyfu yn yr ardaloedd hynny, a fydd yn ein rhoi ni ar lwyfan y byd ac yn ein gwneud yn ddeniadol i fuddsoddwyr, gan feithrin ein doniau ein hunain sydd gennym ni yma yng Nghymru hefyd.
Felly, yn sicr, dyna'r math o ofod sydd angen i ni fod ynddo. Mae'r setliad cyfalaf yn ei gwneud hi'n anoddach i ni weithredu yn y gofod hwnnw, ond rydym ni'n ystyried, fel y dywedais i, yr holl ffyrdd y gallwn ni o bosibl wneud y gorau o'n cyfalaf.