6. Datganiad gan y Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol: Ymateb i Ddatganiad yr Hydref Llywodraeth y DU a’r Rhagolygon Economaidd a Chyllidol

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:01 pm ar 22 Tachwedd 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 4:01, 22 Tachwedd 2022

(Cyfieithwyd)

Ydw, rwy'n ddiolchgar iawn am y pwyntiau hynny, ac mae Carolyn Thomas bob tro yn amddiffyn y llywodraeth leol yn gryf ac yn gwneud achos cryf drosti. Cefais i gyfle i gwrdd ag arweinwyr y llywodraeth leol a phrif weithredwyr bore ddoe, i siarad am oblygiadau'r gyllideb, ac unwaith eto, roedden nhw'n gwneud yr achosion hynod gryf hynny o ran gofal cymdeithasol, addysg a'r holl bwysau ledled y gwasanaethau maen nhw'n eu darparu, ac yn sôn am y goblygiadau ar gyfer cyflawni os nad yw'r bwlch cyllido hwnnw'n cael ei fodloni. Felly, rwy'n credu ei bod yn ddefnyddiol ein bod nawr â'r darlun cyffredinol hwnnw o ran cyllid canlyniadol.

Mae'n hi hefyd yn bwysig cydnabod, er nad oes rhaid i ni wneud yr un peth yn amlwg yma, mae'n ddefnyddiol os oes gan bobl ddarlun o'r hyn y mae'r cyllid canlyniadol yn ymwneud â dros y ffin yn Lloegr. Felly, mae 44 y cant o'r arian canlyniadol hynny mewn gwirionedd yn ymwneud â chynllun trethi annomestig newydd, y mae Llywodraeth y DU yn ei gyflwyno dros y ffin, felly yn amlwg rydym ni'n edrych yn fanwl iawn ar hynny. Yn rhannol, mae'n cynnwys cefnogaeth bontio i'r busnesau hynny sy'n gweld cynnydd yn eu biliau, wrth iddyn nhw symud i'r rhestr sgorio newydd, oherwydd bod yr Asiantaeth Swyddfa Brisio newydd gwblhau ailbrisiad. Felly, eto, mae angen i ni ystyried y goblygiadau ar gyfer hynny i ni yma yng Nghymru. Ond o'r symiau canlyniadol y flwyddyn nesaf, mae £666 miliwn; yn Lloegr, mae hynny'n £294 miliwn o ran cyfraddau annomestig. A'r flwyddyn wedyn, mae gennym ni £509 miliwn o arian canlyniadau, ac mae'r ffigwr sy'n ymwneud â chyfraddau annomestig yn y flwyddyn honno yn £146 miliwn. Felly, rwy'n credu bod hynny'n dangos ac yn rhoi ychydig o liw i'r cyllid yr ydym ni'n ni wedi ei gael.

Wedi dweud hynny, rwy'n gwybod eich bod chi hefyd wedi bod yn awyddus iawn ein bod ni'n ystyried ffyrdd eraill o helpu awdurdodau lleol, fel o bosibl symud mwy o gyllid o'r grantiau penodol i'r grant cymorth refeniw—mae hynny'n rhywbeth yr ydym ni'n mynd ati i ystyried ar hyn o bryd. Mae cyfalafu rhai costau wedi bod yn rhywbeth y mae gofyn i ni ei archwilio eto, sef yr hyn yr ydym ni'n ei wneud, a hefyd mae awdurdodau lleol wedi siarad â ni am y pwysau eithafol y maen nhw a'u swyddogion o dan mewn cymaint o ffyrdd ar hyn o bryd, gan ymateb i'r argyfwng costau byw. Felly, maen nhw wedi gofyn i ni a oes pethau y gallem ni edrych ar o bosibl eu cyflawni dros gyfnod hirach o amser i ryddhau a lleddfu rhywfaint o'r pwysau hwnnw. Felly, eto, mae hynny'n rhywbeth yr ydym ni'n mynd ati i edrych arno ar hyn o bryd.