9. Dadl Plaid Cymru: Tâl nyrsys

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:49 pm ar 23 Tachwedd 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Peredur Owen Griffiths Peredur Owen Griffiths Plaid Cymru 5:49, 23 Tachwedd 2022

(Cyfieithwyd)

Ar gyfer fy nghyfraniad y prynhawn yma, hoffwn ganolbwyntio ar yr effaith y mae'r argyfwng nyrsio yng Nghymru yn ei chael ar hosbisau, ac yn arbennig ar y ddwy hosbis blant yng Nghymru—Tŷ Hafan a Thŷ Gobaith. Mae'r ddwy hosbis yn noddfeydd i rai o'r plant mwyaf bregus yng Nghymru a'u teuluoedd. Serch hynny ni all yr un o'r ddwy hosbis weithio ar gapasiti llawn oherwydd costau staffio cynyddol a chyfyngiadau ariannol ar gynnal dewis cyflogaeth cystadleuol i nyrsys. Mae hyn yn golygu nad yw'r hosbisau'n gallu rhoi'r holl gefnogaeth y gallent i'r bobl sydd ei hangen fwyaf.

Ar ôl ymgyrchu'n galed gyda'r hosbisau i wella'r setliad cyllido a ddarperir gan y wladwriaeth i hosbisau, mae'n hynod siomedig nad yw hosbisau'n gallu gweithio ar gapasiti llawn ar hyn o bryd. Mae'n ymddangos nad yw'r codiad diweddar a ddarparwyd gan Lywodraeth Cymru, y cyntaf mewn dros ddegawd ac sy'n dal i fod ymhell ar ôl y gefnogaeth a roddir gan Lywodraeth yr SNP i hosbisau plant yn yr Alban, wedi cadw i fyny â'r amgylchiadau sy'n newid yn gyflym. Nid yn unig y mae'r amodau sy'n bodoli a'r rhagolygon economaidd yn effeithio ar allu'r elusennau i godi arian, ond ni fu llawer o gydnabyddiaeth ychwaith i'r modd y mae costau cynyddol a chwyddiant wedi llyncu'r rhan fwyaf o'r cyllid oedd ar gael yn y bôn. Hefyd, gyda chostau adnoddau nyrsio ar fin codi ymhellach, mae'r bwlch rhwng cyllid a gafwyd a'r effaith ar wasanaethau sy'n cael eu darparu yn tyfu.

Mae ymchwil yn dangos bod yr angen am wasanaethau hosbis, gofal diwedd oes, rheoli symptomau a gofal seibiant yn sgil argyfwng yn mynd i gynyddu. Ac eto, yn frawychus ac yn gynyddol, nid yw'r anghenion hyn yn cael eu diwallu. Ar ôl ymweld a Thŷ Hafan a gweld o lygad y ffynnon y gwahaniaeth y maent yn ei wneud i blant sy'n wynebu'r dyfodol mwyaf llwm, mae hyn yn wirioneddol dorcalonnus. Y rhagolwg yw y bydd pethau'n gwaethygu. Bydd astudiaeth sydd ar y gweill o niferoedd, a noddwyd gan Lywodraeth Cymru, yn dangos nad yw nifer helaeth y teuluoedd â phlant sydd â chyflyrau sy'n cyfyngu ar oes, teuluoedd sydd ymhlith y rhai mwyaf bregus yn ein cymdeithas, yn cael cefnogaeth hosbis ar hyn o bryd.

Nid yw darparu adnoddau ar gyfer gwelyau bob amser wedi bod yn syml, yn enwedig ar gyfer Tŷ Hafan, lle mae'r llif o nyrsys plant cymwysedig wedi ei ddisbyddu ac wedi arwain at heriau recriwtio. Mae'r her recriwtio hon yn adlewyrchu'r prinder nyrsys ar hyn o bryd, ac mae cyllid cynaliadwy yn hanfodol i sicrhau bod y gwasanaethau hanfodol hyn yn cael eu darparu yn unol â'r angen presennol. Mae'r cysylltiad rhwng gofal gwych a nyrsys profiadol yn hysbys, ac eto mae'r prinder staff nyrsio yng Nghymru ar hyn o bryd yn effeithio'n ddifrifol ar allu hosbis i ddarparu'r lefel o ofal a chefnogaeth yr hoffent ei gynnig i gymaint o deuluoedd â phosibl. Os yw'r crebachu'n parhau ar y gyfradd bresennol, mae'n bosibl na fydd yr hosbisau'n gallu gweithredu. Yn unol â'u nod datganedig i fod yn wlad dosturiol, dylai Llywodraeth Cymru gefnogi'r sector hosbisau, a'r nyrsys hynny sy'n gerrig sylfaen iddo yn benodol, a rhaid i'r gefnogaeth hon ddechrau gyda chodiad cyflog uwch na chwyddiant. Diolch yn fawr.