Part of the debate – Senedd Cymru am 6:22 pm ar 23 Tachwedd 2022.
Fe ddywedais fod cadw staff yn fwy heriol na recriwtio o bosibl, ond mae'n rhaid inni sicrhau ein bod yn cadw'r holl arfau sydd eu hangen i ddod â nyrsys i mewn i'r proffesiwn, a chofiwch na fydd llawer ohonynt yn dod yn syth o'r ysgol, ond efallai ychydig yn hwyrach yn eu bywydau a gorfod rhoi'r gorau i swydd arall. Maent angen cefnogaeth y fwrsariaeth honno ar y lefel bresennol.
Ar y trafodaethau cyflog, mae'n rhaid i'r Llywodraeth ddod at y bwrdd, ac mae'n rhaid iddi ein perswadio ei bod wedi gwneud popeth yn ei gallu. Mae'n amlwg nad ydynt wedi gwneud hynny hyd yma, ac mae'n amlwg nad ydynt wedi gwneud hynny y prynhawn yma. Mae o fudd i'r Llywodraeth wneud hyn. Mae cyflogau isel yn gwthio nyrsys allan o'r proffesiwn. Mae'n gwthio nyrsys i weithio mewn asiantaeth. Rwy'n ddiolchgar am y sylwadau gan Huw Irranca-Davies am effaith gwaith asiantaeth, a Carolyn Thomas hefyd. Rydym i gyd eisiau torri'r bil asiantaeth. Ond mae lefel cyflogau ar hyn o bryd a lefel morâl o fewn y gwasanaeth iechyd yn gwthio nyrsys i weithio shifftiau asiantaeth. Mae'r bil wedi saethu i fyny tua 41 y cant yn ystod y flwyddyn ddiwethaf yn unig, i £133 miliwn mewn blwyddyn. Mae'r gweithlu nyrsio i bob pwrpas yn cael ei breifateiddio o dan oruchwyliaeth Llafur.
Mae gwelliant y Llywodraeth Lafur heddiw yn dileu ein galwad ar Lywodraeth Cymru i ddefnyddio pob ysgogiad datganoledig sydd ar gael iddi er mwyn gwneud cynnig cyflog gwell. Nid un ysgogiad unigol mohono; mae'n golygu dod â'r holl ysgogiadau at ei gilydd, a dod â'r holl opsiynau sydd ar gael i'r Llywodraeth at ei defnydd at ei gilydd. Edrychaf ymlaen at sylwadau pellach gan y Gweinidog Cyllid ar y ffaith nad oes unrhyw arian heb ei ddyrannu yn ôl pob tebyg, ac nad oes unrhyw arian mewn cronfeydd wrth gefn. Efallai y gallem gael esboniad a yw hynny'n wir mewn gwirionedd. Wrth gyflwyno'r gwelliant hwnnw, mae Llafur yn gwrthod defnyddio'r ysgogiadau sydd ar gael iddynt, er y gallent wneud hynny. Maent yn gwrthod cyfleoedd i geisio osgoi'r streic. Os yw gwelliant y Llywodraeth yn pasio, byddwn yn cefnogi popeth sydd ar ôl wrth gwrs, datganiad yn unig fod nyrsys yn haeddu tâl teg. Ond geiriau'n unig yw'r rheini oni bai bod y Llywodraeth yn dangos ei bod yn barod i weithredu.