Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:44 pm ar 6 Rhagfyr 2022.
A gaf i ddiolch i Huw Irranca-Davies am hynna? Mae'n gwneud pwynt pwysig iawn. Yn wir, mae adroddiad Gordon Brown ddoe yn cynnig dyletswydd gyfreithiol o gydweithio rhwng pedair gwlad y Deyrnas Unedig. Byddai'r ddyletswydd gyfreithiol honno yn rhywbeth a fyddai'n gallu cael ei phrofi mewn llys barn, a byddai, rwy'n credu, yn gweithredu fel brêc sylweddol iawn ar y mathau o weithredoedd, mae gen i ofn, yr ydym ni wedi gweld y Swyddfa Gartref yn eu cyflawni. Fe wnaeth y Swyddfa Gartref ar un adeg, ac am gyfnod eithaf hir a dweud y gwir, gadw at drefniant lle byddai ffoaduriaid ddim ond yn cyrraedd ardal awdurdod lleol gyda chaniatâd ymlaen llaw yr awdurdod lleol hwnnw. Wel, mae wedi cefnu ar yr egwyddor honno, ac nid yn unig y mae wedi cefnu ar yr egwyddor, ond mae'r arfer yn llawer rhy aml—wel, yn rhy aml—wedi bod fel yr awgrymodd yr Aelod dros Ogwr. Rydym ni wedi cael enghreifftiau yn ddiweddar iawn yng Nghymru o grwpiau mawr o ffoaduriaid yn cyrraedd gwesty, yn sicr dim rhybudd ymlaen llaw i Lywodraeth Cymru, ond dim rhybudd ymlaen llaw i wasanaethau lleol ar lawr gwlad chwaith, ac mae hynny'n gwbl annheg i'r bobl hynny y gofynnir iddyn nhw fyw yn y lle hwnnw. Maen nhw'n aml yn bobl y bydd ganddyn nhw anghenion iechyd, byddan nhw wedi cael profiadau trawmatig, maen nhw angen i wasanaethau gael eu darparu iddyn nhw, ac nid yw gweithredu unochrog, dim ond symud pobl i ardal heb unrhyw rybudd ymlaen llaw, heb unrhyw baratoad, yn deg, i'r gwasanaethau hynny nac i'r bobl dan sylw. A byddai dyletswydd—dyletswydd gyfreithiol—o'r math a nodwyd gan Huw Irranca-Davies, ac sydd, yn fy marn i, yn cael ei ddisgrifio'n effeithiol iawn yn adroddiad Gordon Brown, yn atal y math yna o weithredu unochrog rhag digwydd.