Grŵp 9 yw'r grŵp nesaf o welliannau. Y grŵp yma o welliannau yn ymwneud â bwrdd trosolwg a phanel cynghori. Gwelliant 41 yw'r prif welliant yn y grŵp. Dwi'n galw ar Delyth Jewell i gyflwyno'r prif welliant ac i siarad i'r grŵp.

Cynigiwyd gwelliant 41 (Delyth Jewell).

Diolch, Llywydd. Rwy'n codi i siarad am welliannau 41 a 55. Mae gwelliant 41 yn gyfuniad o ddau welliant ar wahân yr oeddwn i wedi'u cyflwyno yng Nghyfnod 2. Mae hefyd wedi'i ddrafftio i geisio ei gwneud hi'n ofynnol i'r Llywodraeth wneud rhai o'r pethau y mae wedi'u nodi y byddai'n eu gwneud mewn memorandwm esboniadol. Mae'r gwelliant yn ceisio cryfhau, hynny yw, yr hyn y mae'r Llywodraeth wedi dweud yr hoffai ei wneud; byddai, yn fy marn i, yn cryfhau'r ddarpariaeth.

Mae'r gwelliant yn ceisio mynd i'r afael â dau o'r prif feini tramgwydd i weithredu'r Bil hwn yn effeithiol, fel y gwelaf i bethau, sef, anfforddiadwyedd cymharol cynhyrchion mwy cynaliadwy a'r diffyg ymwybyddiaeth am effeithiau drwg sbwriel plastig. Fy nod yw cyflwyno gofyniad yn y Bil i Lywodraeth Cymru sefydlu'r bwrdd prosiect goruchwylio a'r panel cynghori, y cyfeirir ato yn y memorandwm esboniadol. Byddai'r gwelliant yn gofyn am fforddiadwyedd cynhyrchion y gellir eu hailddefnyddio—y cynhyrchion hynny a allai ddisodli'r rhai sy'n cael eu gwahardd—a hefyd i gynghori ar addysg a hyrwyddo'r gwaharddiad. Byddai, unwaith eto, yn sicrhau bod y pethau hyn ar wyneb y Bil.

I ymdrin â'r mater fforddiadwyedd yn gyntaf, rydym ni wedi siarad yn helaeth yn y pwyllgor wrth gasglu tystiolaeth ar y Bil hwn am ba mor heriol fydd gorfodi aelwydydd sy'n ei chael hi'n anodd yn ariannol i wario mwy o arian ar gynnyrch oherwydd eu bod yn fwy ecogyfeillgar. Rydym ni i gyd eisiau gwneud y peth iawn, ond mewn argyfwng costau byw, bydd y cynnyrch drytach yn gwneud hynny hyd yn oed yn anoddach. Felly, fe hoffwn i weld y grwpiau hyn, y bwrdd goruchwylio a'r panel cynghori, yn mynd i'r afael â'r mater anodd iawn hwn a cheisio gwneud cynnydd.

Yn ail, ynghylch y ddarpariaeth sy'n ymwneud ag addysg a hyrwyddo, dyma ymgais i oresgyn mater dyrys arall eto—sef y diffyg ymwybyddiaeth am effeithiau sbwriel plastig a'r ffaith bod arferion cynhenid yn anodd eu newid. Mae annog pobl i wneud pethau yn un offeryn, ond mae eu perswadio y bydden nhw eisiau bod yn rhan o'r ateb hefyd, rwy'n credu bod hynny'n llawer mwy grymus—mae addysgu pobl, yn hytrach na galw eu gweithredoedd yn droseddau, hefyd yn ffordd fwy cymdeithasol gyfiawn o fynd i'r afael â'r broblem. Nawr, mae'r Llywodraeth wedi gwneud llawer i ddarparu ar gyfer y materion hyn, ac rwy'n derbyn ac yn cydnabod hynny, ond byddai'r gwelliannau hyn yn gofyn am sefydlu'r byrddau hyn, ac i'r gofyniad hwnnw fod, eto, ar wyneb y Bil, rwy'n credu bod hynny'n symlach, rwy'n credu bod hynny'n ffordd syml o wneud hynny, ac rwy'n gobeithio y byddai hynny'n helpu i sicrhau bod y bwriad clodwiw iawn yn sicr yn dwyn ffrwyth, ac rwy'n gobeithio y bydd yna gefnogaeth iddyn nhw. Diolch.

Gan droi at welliant 41 yn gyntaf, gan fod gwelliant 55 yn ganlyniadol iddo, mae hynny, fel yr eglurodd Delyth yn ei gwneud yn ofynnol i Weinidogion Cymru sefydlu bwrdd prosiect goruchwylio a phanel cynghori o fewn 12 mis i'r Bil gael Cydsyniad Brenhinol. Mae'n darparu amlinelliad byr o ddiben pob corff ac yn cynnig swyddogaethau posibl i bob un. Mae'r memorandwm esboniadol, fel y mae Delyth wedi cydnabod, sy'n cyd-fynd â'r Bil, eisoes yn nodi fy mod yn bwriadu sefydlu bwrdd prosiect goruchwylio a phanel cynghori ar gyfer cynhyrchion untro. Rwyf hefyd wedi ymrwymo i ymgysylltu â phwyllgorau a rhanddeiliaid y Senedd o ran sefydlu'r cyrff hyn.

Nid yw gwelliant 41 yn cynnwys digon o fanylion i alluogi Gweinidogion Cymru i wybod a fydden nhw'n cyflawni'r ddyletswydd ai peidio. Er enghraifft, nid yw'n nodi faint o aelodau y dylid eu penodi i'r cyrff hyn, na chwaith faint y dylen nhw eu cael. Heb nodi darpariaethau o'r fath ar wyneb y Ddeddf, byddai'n anodd i Weinidogion Cymru wybod a ydyn nhw wedi cyflawni eu dyletswydd i sefydlu'r cyrff hyn, ac yn gadael Gweinidogion Cymru o dan ddyletswydd gyfreithiol benagored. Fodd bynnag, rwy'n cydnabod bwriad y gwelliant yn llwyr, a byddaf yn sicr yn ystyried hyn wrth benderfynu ar y cylch gorchwyl ar gyfer y ddau grŵp.

Mae gwelliant 55 yn ganlyniadol i ddiwygiad 41, a byddai'n ofynnol bod y ddyletswydd i sefydlu'r bwrdd a'r panel yn dod i rym y diwrnod ar ôl i'r Bil dderbyn Cydsyniad Brenhinol. Llywydd, rwyf felly yn gwrthod gwelliannau 41 a 55 ac yn annog Aelodau i wneud yr un peth. Diolch.

Delyth Jewell i ymateb.

Diolch, Llywydd. Diolch, Gweinidog. Rwyf yn croesawu'n fawr beth mae'r Llywodraeth wedi'i wneud o ran yr hyn sydd eisoes yn y memorandwm esboniadol yn hyn o beth. Byddaf yn pwyso i bleidleisio dros y rhain, ond nid wyf yn rhagweld o'r hyn sydd newydd gael ei ddweud y bydd y rhain yn llwyddo, ond rwy'n ddiolchgar iawn am yr hyn y mae'r Gweinidog wedi'i ddweud—eich bod yn mynd i ystyried y pwyntiau hyn wrth benderfynu beth fydd maes, bron, y bwrdd a'r panel cynghori hwn. Felly, rwy'n edrych ymlaen at glywed mwy am hynny, ac rwy'n ddiolchgar. Diolch.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 41? A oes gwrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, mae yna wrthwynebiad. I'ch atgoffa chi, os na dderbynnir gwelliant 41, bydd gwelliant 55 yn methu. Gwelliant 41, felly—pleidlais ar y gwelliant hynny. Agor y bleidlais. Mae canlyniad y bleidlais yn gyfartal. O blaid 27, neb yn ymatal, 27 yn erbyn, ac felly fe fyddaf i'n defnyddio fy mhleidlais fwrw yn erbyn gwelliant 41. Cadarnhau canlyniad y bleidlais, felly, fel o blaid 27, neb yn ymatal a 28 yn erbyn. Felly, mae gwelliant 41 wedi'i wrthod, ac felly mae gwelliant 55 yn methu. 

Gwelliant 41: O blaid: 27, Yn erbyn: 27, Ymatal: 0

Gan fod nifer y pleidleisiau yn gyfartal, defnyddiodd y Llywydd ei phleidlais fwrw yn unol â Rheol Sefydlog 6.20(ii).

Gwrthodwyd y gwelliant

Methodd gwelliant 55.