Part of 4. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:49 pm ar 7 Rhagfyr 2022.
Ddirprwy Lywydd, rydym yn wynebu sawl anghydfod. Mae sawl undeb wedi pleidleisio i fynd ar streic. Staff ambiwlans, wrth gwrs, yw'r rhai diweddaraf i baratoi i fynd ar streic. Mae'r Gweinidog wedi dweud eto mai toriadau Llywodraeth y DU sy'n gyfrifol am y cyfan, ac rwy'n cytuno ynglŷn â'u fandaliaeth economaidd a niwed eu toriadau i wariant cyhoeddus sy'n cael eu gyrru gan ideoleg. Ond er bod cyflogau'n amlwg yn ganolog i'r anghydfodau hyn, y gwir amdani yw bod llawer o hyn yn deillio o'r ffaith bod staff iechyd wedi bod yn teimlo, ers amser hir, nad ydynt wedi cael eu cefnogi, ac ar hynny, mae'n rhaid i Lywodraeth Geidwadol y DU a Llywodraeth Lafur Cymru ystyried o ddifrif a sylweddoli bod cyfleoedd i ddangos y gefnogaeth honno wedi cael eu colli dro ar ôl tro.
Nawr, heddiw, rwy'n gofyn i'r Gweinidog eto: pryd y bydd hi'n negodi? Mae gennym Lywodraeth Lafur yn gwrthod trafod ag undebau llafur. Dywedodd eto ei bod yn cyfarfod ag undebau; rwy'n cyfarfod ag undebau. Rydym angen gweld trafodaethau ystyrlon yn dechrau er mwyn ceisio osgoi'r streiciau. Nawr, gadewch imi ddyfynnu arweinydd y Blaid Lafur ar y newyddion boreuol yr wythnos hon. Dywedodd
'Gellir datrys yr anghydfodau hyn', a ddydd Llun, mewn digwyddiad Llafur, dywedodd Keir Starmer,
'Mae'r Llywodraeth wedi bod yn eistedd ar ei dwylo drwy gydol yr anghydfodau hyn, yn hytrach na'u datrys. Ewch i Gymru ac fe welwch lywodraeth wahanol yn mabwysiadu dull gwahanol ac mae anghydfodau tebyg wedi cael eu datrys mewn gwirionedd.'
Nawr, a yw'r Gweinidog yn gwybod am beth mae'n siarad? Oherwydd nid wyf yn cydnabod hynny fel adlewyrchiad o safbwynt y Llywodraeth Lafur hon ar yr anghydfodau presennol—nid yw nyrsys na staff ambiwlans yn cydnabod hynny ychwaith. Fel y dywedodd un aelod o'r Coleg Nyrsio Brenhinol wrthyf, 'Ar hyn o bryd, ychydig iawn o wahaniaeth sydd rhwng Llywodraeth Cymru a Llywodraeth Lloegr. Nid yw'r naill na'r llall yn cefnogi'r gweithlu, nid oes unrhyw bartneriaeth gymdeithasol, nid oes unrhyw gyfathrebu, ac mae'r dyfarniad cyflog yr un fath. Felly, pam ddylai unrhyw un bleidleisio dros Lywodraeth Lafur pan nad oes unrhyw beth yn wahanol?'
Beth mae'r Llywodraeth Lafur yma yn ei wneud i geisio datrys yr anghydfodau hyn yng Nghymru, a phryd mae'r Gweinidog yn bwriadu dechrau trafod?