Part of the debate – Senedd Cymru am 4:45 pm ar 7 Rhagfyr 2022.
A gaf fi ddiolch i'r pwyllgor am gyflwyno'r adroddiad hwn, a dweud unwaith eto ei fod yn dangos grym y Pwyllgor Deisebau yn cyflwyno materion pwysig iawn i'r Senedd, a'r gallu sydd gennym yn Senedd Cymru i fynegi barn pobl y tu allan i’r Siambr hon ei hun? Mae’n gyfle gwych i drafod hyn. Ac wrth agor fy sylwadau, ymunaf ag eraill i ganmol gwaith teuluoedd sydd wedi ymgyrchu ar y materion hyn. Ni allwn ddeall y drasiedi y maent wedi bod drwyddi, ond gallwn gydymdeimlo â hwy, a'r ofn sydd gan lawer ohonom fel rhieni ac eraill, pe bai rhywbeth fel hyn yn mynd o'i le.
Ond y pwyntiau rwyf am eu codi, wrth gytuno â llawer o’r hyn sydd yn yr adroddiad, y byddaf yn dilyn Sam arno mewn eiliad, ac mae Sam yn gwneud gwaith clodwiw wrth gadeirio’r grŵp trawsbleidiol sy’n canolbwyntio ar weithgareddau awyr agored ac addysg awyr agored—. Wrth gwrs, rydym bob amser yn edrych ar Gymru fel gwlad sy’n llawn antur awyr agored ac adrenalin, ond mae'n rhaid inni wneud hynny'n ddiogel, wrth gwrs, a chredaf fod corff o arbenigedd yno, Weinidog. A dweud y gwir, Weinidog, rydych wedi cyfarfod gyda’r grŵp hwnnw o’r blaen, ac rwy’n siŵr y byddwch yn awyddus i ddefnyddio’r arbenigedd sydd ynddo i fwrw ymlaen â rhai o’r argymhellion hyn, gan eu bod yn arbenigo mewn diogelwch yn yr awyr agored, gan gynnwys diogelwch dŵr, a byddent yn awyddus i gyfrannu. Gwn eu bod wedi dweud yn glir y byddent yn awyddus i gyfrannu at y gwaith hwn wrth symud ymlaen ac i ymgysylltu â'r Pwyllgor Deisebau a chyda'r teuluoedd hefyd.
Roedd dau beth penodol roeddwn am eu nodi o’r adroddiad nad ydynt wedi’u crybwyll yn helaeth yn y ddadl heddiw. Un yw, mewn rhywfaint o'r dystiolaeth a gasglwyd gennych, nodwyd mater asesu risg. Credaf fod hynny’n briodol. Ymhell yn ôl, mewn bywyd blaenorol, pan oeddwn yn ddarlithydd, roeddem yn arfer siarad ynglŷn â sut rydych chi'n rheoli gweithgarwch yn yr awyr agored, a buom yn edrych ar fodelau Americanaidd fel y sbectrwm o gyfleoedd hamdden: lle gwyddoch fod gennych risg uchel, lle mae gennych ddefnydd dwys, lle gwyddoch y bydd pobl ifanc, pobl ifanc yn eu harddegau, yn mynd i ganŵio, yn neidio i mewn, beth bynnag, yna rydych yn canolbwyntio'ch arwyddion dwys ac rydych yn canolbwyntio'ch cortynnau taflu ac rydych yn eu canolbwyntio ar y mannau hynny, ac rydych yn sicrhau eu bod yno. Ond mae gwahaniaeth rhwng hynny a bryniau uchaf Pumlumon, lle gallai fod ffynhonnell o ddŵr agored, ac efallai'n wir fod yno bobl sy'n mynd i nofio mewn dŵr agored, ond byddai'n od iawn rhoi arwyddion ac ati yno. Felly, credaf fod y syniad hwnnw o asesu risg, asesiadau safle-benodol, yn bwysig iawn.
Y peth arall yw dod â phartneriaid ynghyd i fwrw ymlaen â’r cynigion hyn. Rydym am i Gymru gael ei dathlu fel man lle gallwch fwynhau’r awyr agored yn ddiogel, ond credaf mai dyhead Diogelwch Dŵr Cymru ac eraill i atal marwolaethau yn y sefyllfaoedd hyn yw’r dyhead cywir, ond mae angen inni feddwl yn ofalus ynglŷn â sut rydym yn gwneud hyn, a dod â phartneriaid a chanddynt arbenigedd ynghyd er mwyn gwneud hynny.
Ond i gloi, rwy'n canmol y gwaith y mae’r teulu wedi’i wneud, a’r Pwyllgor Deisebau am gyflwyno hyn. Mae'n ddadl dda; dyma'r ddadl iawn i'w chael.