Diolch yn fawr, Llywydd, a Nadolig llawen.

9. Beth yw asesiad diweddaraf y Gweinidog o ddatblygiad economaidd yn Nwyrain Casnewydd? OQ58872

Mae Llywodraeth Cymru'n parhau i gydweithio â Chyngor Dinas Casnewydd a phrifddinas-ranbarth Caerdydd er mwyn helpu i adeiladu economi gref yng Nghasnewydd a'r ardaloedd cyfagos.

Yn ddiweddar, cyfarfûm ag etholwyr sy'n gweithio yn Newport Wafer Fab a Nexperia, ac maent yn bryderus iawn, ynghyd ag eraill yn y gweithlu o 600 a mwy, am y sefyllfa bresennol, ac yn enwedig, wrth gwrs, am benderfyniad Llywodraeth y DU sydd wedi gorfodi Nexperia i werthu o leiaf 86 y cant o'i gyfran yn Newport Wafer Fab. Mae'r rhain yn swyddi uwch-dechnoleg medrus iawn sy'n talu'n dda iawn, fel y gwn eich bod yn gwybod, Weinidog. Mae'n ymddangos bod Llywodraeth y DU, ar ôl nodi pryderon diogelwch cenedlaethol am eu penderfyniad, bellach yn ymddangos fel pe baent wedi troi eu cefnau ar y canlyniadau. Rwy'n gwybod bod y gweithlu'n teimlo'n gryf iawn am hyn, ar ôl cyfarfod â hwy ar y safle ac yma yr wythnos hon, gyda chyd-Aelodau fel Jayne Bryant y mae'r safle wedi'i leoli yn ei hetholaeth, wrth gwrs. Yn amlwg, yr hyn y mae'r gweithlu ei eisiau a'r hyn y mae'r cwmni ei eisiau, Weinidog, yw i Lywodraeth y DU ymgysylltu, i gael deialog, i fod yn rhan o ddod o hyd i ffordd ymlaen sy'n diogelu'r swyddi hanfodol, gwerthfawr hyn, a buddsoddiad wedi'i gynllunio yn wir. Felly, Weinidog, a fydd Llywodraeth Cymru yn gwneud popeth yn ei gallu i sicrhau bod Llywodraeth y DU yn wynebu ei chyfrifoldeb ac yn cefnogi'r swyddi o ansawdd hyn a'r diwydiant uwch-dechnoleg hwn yng Nghasnewydd?

Diolch am y cwestiwn. Rwy'n cydnabod beth oedd gan yr Aelod i'w ddweud am Jayne Bryant. Wrth gwrs, mae Nexperia yn ei hetholaeth hi, ond rwy'n cydnabod y bydd gan yr Aelod nifer o etholwyr sy'n gweithio yno hefyd. Cefais gyfle i gyfarfod â grŵp o staff o Nexperia mewn cyfarfod a gynhaliwyd gan Jayne Bryant, ac rwy'n gwybod bod Aelodau eraill wedi manteisio ar y cyfle i alw heibio i wrando arnynt hefyd.

Rydym yn cytuno bod angen i Lywodraeth y DU ymgysylltu'n well mewn perthynas â dyfodol y busnes penodol hwn. Mae dros 600 o swyddi sy'n talu'n dda ar y safle hwnnw mewn diwydiant sydd â dyfodol clir iawn, ond mae'n ddiwydiant a fydd, yn fy marn i, angen peth amser i bontio i'r dyfodol os bydd y dadfuddsoddiad a'r gwerthiant yn mynd rhagddynt. Mae yna heriau gydag archebion, oherwydd cwsmeriaid Nexperia yw'r bobl hynny. Yn ogystal, mae yna her ynglŷn â'r buddsoddiad a fyddai angen cael ei wneud yn y dyfodol, ac yn hollbwysig, ynglŷn â'r bobl. Dylem fod yn bryderus am y 600 o bobl sydd â theuluoedd a swyddi sy'n talu'n dda, ond dylem fod yn bryderus hefyd am rai o'r bobl hynny a allai wneud dewisiadau amgen os nad oes cynllun clir ar gyfer y dyfodol.

Nid wyf yn credu mai dyna sydd y tu ôl i benderfyniad Llywodraeth y DU ar sail diogelwch cenedlaethol yn dilyn yr adolygiad, ond rwy'n chwilio am sicrwydd ynglŷn â beth mae'r dyfodol yn ei olygu—cynllun ar gyfer y dyfodol sy'n cynnwys Llywodraeth y DU ac sy'n cynnwys sgyrsiau pellach gyda'r cwmni a buddsoddwyr posibl eraill. Mae'r rheini'n bwyntiau rwyf wedi bod yn bwriadu eu codi pan fyddaf yn cyfarfod â Grant Shapps, yr Ysgrifennydd Gwladol yn yr Adran Busnes, Ynni a Strategaeth Ddiwydiannol. Rwyf i fod i'w gyfarfod cyn diwedd yr wythnos hon. Rydym yn sicr yn chwilio am ddull o weithredu gyda Llywodraeth y DU sy'n ein cynnwys ni a'n perthynas uniongyrchol â'r busnes, a'r sector ehangach yn wir.

Diolch i'r Gweinidog.