Part of the debate – Senedd Cymru am 4:06 pm ar 14 Rhagfyr 2022.
Diolch, Natasha, a diolch am eich cefnogaeth drwy hyn. Yn wir, diolch i gymaint ohonoch am eich cefnogaeth drwy hyn. Rwy'n meddwl fy mod wedi rhoi sylw i ychydig o hyn yn gynharach. Rwy'n credu ei bod yn gwbl allweddol fod comisiwn—ac nid comisiynydd, comisiwn—yn goruchwylio'r system fwyd a'i hesblygiad, nid fel bygythiad i'r Llywodraeth, ond gan weithio'n agos gyda'r Llywodraeth, ac arno yn ôl pob tebyg. Bil fframwaith ydyw a byddem yn gadael i'r Gweinidogion benderfynu ei union ffurf. Ond gallant helpu a gweithio'n agos gyda'r Llywodraeth ar lunio strategaeth, y strategaeth gyfannol honno y soniais amdani. Gallant weithio'n agos gyda chyrff cyhoeddus ar ddatblygu eu cynlluniau bwyd, ac yna gallant hefyd chwarae rôl yn monitro a dwyn i gyfrif, lle bo angen, lle nad yw'r targedau'n cael eu cyrraedd. Ac rwy'n meddwl bod hynny'n sylfaenol. Mewn gwirionedd, gall hyn leihau'r pwysau ar y Llywodraeth mewn sawl ffordd, oherwydd ei fod yn ffrind beirniadol, corff a all wneud y gwaith caled sydd ei angen i wneud inni gael system fwyd wydn, gynaliadwy, rhywbeth nad ydym yn meddu arni ar hyn o bryd, yn anffodus. Ond er yr holl bethau a welsom dros y blynyddoedd diwethaf—COVID, Wcráin—rwy'n credu bod yr holl bethau hynny wedi canolbwyntio ein sylw ar ba mor fregus ydym ni, a pha mor fregus yw ein system fwyd, a dyna pam ei bod hi'n bwysig ein bod yn cael golwg gyfannol o'r bôn i'r brig. Ac nid wyf yn meddwl mai comisiwn yn unig yw'r ffordd iawn o wneud hynny. Fodd bynnag, fel y dywedais yn fy natganiad agoriadol, rwy'n fodlon gweithio gydag unrhyw un yn y Siambr hon a'r Gweinidog yn wir, i ddod o hyd i fodel sy'n fwy derbyniol, os mai dyna fydd ei angen, ond rhaid inni beidio â cholli ffocws ar yr hyn y dylai'r comisiwn hwnnw fod yn ei wneud.