Part of the debate – Senedd Cymru am 2:31 pm ar 17 Ionawr 2023.
Gweinidog, a gaf i ofyn am ddatganiad, os gwelwch yn dda, gan y Gweinidog iechyd am yr effaith niweidiol mae methiant Llywodraeth Cymru i recriwtio digon o feddygon teulu yn ei gael ar fy etholwyr yn sir Fynwy? Rwy'n gwybod bod fy nghyd-Aelod Delyth Jewell wedi codi hyn yn gynharach yn un o'i chwestiynau ynghylch y meddygon teulu sy'n ymddeol ac sy'n gadael eu practisau, ac rwy'n derbyn ymateb y Prif Weinidog yn llwyr pan soniodd fod gofal iechyd yn newid yng Nghymru. Ond, hoffwn i ddatganiad gan y Gweinidog Iechyd am ba gamau y mae hi'n eu cymryd i ymdrin â'r prinder difrifol o feddygon teulu yng Nghymru, sy'n achosi pryder, a bydd o bosibl yn achosi cryn anghyfleustra a gofid i lawer o bobl oedrannus a phobl agored i niwed ar draws fy rhanbarth i, yn enwedig yn ardal Gilwern, na fydd efallai'n gallu cael y gofal iechyd y maen nhw ei angen ac yn ei haeddu.
Ac os caf i fentro â gofyn am ail ddatganiad hefyd, os gwelwch yn dda. A gaf i ofyn am ddatganiad gan y Gweinidog Iechyd am gynlluniau i leihau'r cymorth ariannol i rai o'r bobl dlotaf a mwyaf bregus yng Nghymru—tuag at gost eu sbectol yn y GIG, i fod yn benodol? Rwy'n deall mai'r cynnig mewn gwirionedd yw gostwng y cyfraniad presennol o £39.10 i blant ac oedolion ar rai budd-daliadau i fod yn £22 nawr o hyn ymlaen. Mae Llywodraeth Cymru yn honni bod y swm wedi'i gytuno gyda grŵp sy'n cynrychioli optometryddion yng Nghymru. Ond mae Optometreg Cymru yn dweud nad oedden nhw, fel tîm trafod, o blaid cefnogi'r newidiadau i'r system dalebau sydd wedi'i chynnig gan Lywodraeth Cymru. Yn wir, mewn datganiad, maen nhw'n dweud bod y cynlluniau wedi achosi pryderon sylweddol, gydag ymarferwyr yn poeni am lefel y gefnogaeth y bydd cleifion ar fudd-daliadau sy'n seiliedig ar brawf modd yn gallu ei chael ac yn gallu manteisio arni, o dan y contract newydd. Maen nhw'n mynd ymlaen i ddweud bod dewis cleifion yn debygol o gael ei leihau o ganlyniad i'r newidiadau hyn, ac y gallai practisau ei chael hi'n anodd cynnig yr hyn maen nhw'n ei wneud nawr o fewn ystod y talebau. Felly, a gawn ni datganiad gan y Gweinidog iechyd am y gostyngiad hwn mewn budd pwysig i gleifion, ac effaith y penderfyniad polisi hwn ar gleifion, o ystyried yr amgylchiadau economaidd presennol, ac i'r rhai sydd hefyd mewn gofal cartref? Diolch.