7. Datganiad gan Weinidog y Gymraeg ac Addysg: Cymunedau Cynaliadwy ar gyfer Dysgu

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:09 pm ar 17 Ionawr 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Sioned Williams Sioned Williams Plaid Cymru 5:09, 17 Ionawr 2023

Diolch, Dirprwy Lywydd. Rŷch chi'n sôn yn eich datganiad am sut mae'r rhaglen yn rhoi modd o weithredu ar flaenoriaethau cenedlaethol fel hybu'r Gymraeg. Weinidog, fe wyddoch bod achos busnes amlinellol gan Gyngor Castell-nedd Port Talbot i agor ysgol enfawr newydd cyfrwng Saesneg ym Mhontardawe dan gynllun ysgolion unfed ganrif ar hugain, fel ag yr oedd bryd hynny, wedi'i gymeradwyo gan Lywodraeth Cymru, a bod yr ymgynghoriad a ddilynodd wedi arwain at adolygiad barnwrol llwyddiannus, a ddyfarnodd ei fod yn anghyfreithiol, am fod y cyngor ddim wedi asesu effaith hyn ar y Gymraeg. Ac mae'r adroddiad a gomisiynodd y Llywodraeth ei hun ar effaith y cynllun hwn ar y Gymraeg yn glir nad oes modd lluniaru'r effaith niweidiol ar yr iaith. Ond mae'r un cynllun mas unwaith eto ar gyfer ymgynghoriad, ond heb gymeradwyaeth cychwynnol y Llywodraeth, byddai hyn ddim yn gallu digwydd. Dwi'n gwybod na fedrwch chi roi sylw ar yr achos yma, ond hoffwn wybod a oes modd cael sicrwydd bod pob cynllun busnes sy'n cael ei gymeradwyo dan raglenni cyfalaf ym mhob achos y Llywodraeth yn ystyried yr effaith lawn ar y Gymraeg. Os felly, a fydd y Llywodraeth yn gwrthod bwrw ymlaen â chydgyllido unrhyw gynlluniau sydd eisoes wedi eu cymeradwyo yn amlinellol, ond sydd yn niweidiol i'r Gymraeg, lle nad yw'r gwaith adeiladu eisoes ar droed, wrth gwrs?