Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:28 pm ar 24 Ionawr 2023.
Wel, Llywydd, nid wyf i'n credu bod unrhyw amheuaeth; rwy'n credu ei fod yn ddatganiad o ffaith y bydd safonau byw yn disgyn yn y flwyddyn ariannol hon a'r flwyddyn ariannol nesaf, i raddau nad ydym ni erioed wedi'u gweld o'r blaen.
Llywydd, rwy'n credu bod Jayne Bryant yn gwneud dau bwynt pwysig iawn. Mae'n ymddangos i mi weithiau bod y graddau y mae Llywodraeth y DU wedi ymbellhau o'r cymorth sydd ar gael i fusnesau gyda'r biliau ynni ar hyn o bryd wedi'i guddio ychydig yn yr adrodd cyhoeddus a'r trafodaethau ar y cymorth gyda'r biliau hynny. Yn ôl Ffederasiwn y Busnesau Bach, yn y flwyddyn ariannol nesaf, bydd busnesau bach yn cael £47 ar gyfartaledd o gymorth gyda'u biliau ynni. Mae ffigyrau Llywodraeth y DU eu hunain yn dweud hyn: y bydd tafarn sydd, ar hyn o bryd, yn cael £3,100 y mis hyd at ddiwedd Mawrth, yn cael £190 y mis o 1 Ebrill ymlaen. Ond bydd siop fanwerthu fach arferol, y mae'r Llywodraeth wedi credu bod angen £500 y mis mewn cymorth arni ar hyn o bryd a hyd at ddiwedd Mawrth, yn cael £33 y mis o hynny ymlaen. Nid yw'n fawr syndod, felly, bod Siambrau Masnach Prydain yn rhagweld y bydd miloedd o fusnesau bach yn llythrennol yn mynd i'r wal o ganlyniad i'r ffactor hwnnw'n unig, a bydd hynny'n sicr o effeithio ar fusnesau yng Ngorllewin Casnewydd a rhannau eraill o Gymru.
O ran y pwyntiau ehangach y gwnaeth yr Aelod, mae adroddiad rhagolygon safonau byw y Resolution Foundation yr wythnos ddiwethaf yn ddeunydd darllen erchyll iawn, iawn. Bydd aelwyd arferol yn talu £850 yn fwy mewn biliau ynni yn y flwyddyn ariannol nesaf nag yn y flwyddyn ariannol bresennol, a llawer llai o gymorth ar gael iddyn nhw. Bydd yr aelwyd gyffredin â morgais y mae angen iddyn nhw ei adnewyddu yn 2023, yn wynebu cynnydd blynyddol o £3,000 mewn costau morgais. Nid oes syndod bod y Resolution Foundation yn dweud y bydd safonau byw o dan bwysau eleni a'r flwyddyn nesaf fel na fuon nhw erioed o'r blaen.