8. Dadl Plaid Cymru: Lleihau'r pwysau ar y GIG

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:46 pm ar 25 Ionawr 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 6:46, 25 Ionawr 2023

(Cyfieithwyd)

Yr wythnos diwethaf, cyhoeddais becyn buddsoddi gwerth £281 miliwn i gefnogi rhaglenni addysg a hyfforddiant ar gyfer gweithwyr gofal iechyd proffesiynol yng Nghymru. Am y nawfed flwyddyn yn olynol, bydd y cyllid yng Nghymru'n cynyddu, gydag 8 y cant ychwanegol ar gyfer 2023-24, a bydd hyn yn cefnogi'r nifer uchaf erioed o gyfleoedd hyfforddi yng Nghymru. Mae gan y GIG fwy o bobl yn gweithio ynddo nag ar unrhyw adeg o'r blaen yn ei hanes, gan ganolbwyntio ar atal a gofal i aelodau o'r gymdeithas ar draws pob cymuned yng Nghymru. 

Nawr, rwy'n falch iawn fod trafodaeth wedi bod ar y dull ataliol, ac rwy'n credu y gallem wneud gyda thrafodaeth lawer ehangach ar hynny. Felly, nid wyf am geisio mynd i'r afael â hynny heddiw, oherwydd rwy'n credu ei fod mor bwysig. Ddoe, fe glywsoch chi rai o'r pethau y bwriadwn eu gwneud. Rwy'n meddwl ei fod yn gymhleth, mae'n sensitif ac mae'n ddadl anodd, ond mae'n rhaid inni gael y ddadl honno. Wyddoch chi, nid yw'r penawdau'n helpu pethau mewn gwirionedd. Ond mae angen inni wneud yn siŵr fod yna ddealltwriaeth, fel y dywedodd John—mewn gwirionedd, mae yna bethau y gall pobl eu gwneud nad ydynt yn costio arian. Ond mae angen y sgwrs sensitif ac anodd honno. [Torri ar draws.] Wel, rydym wedi bod yn cael y sgyrsiau hynny, a Lynne sy'n gyfrifol am 'Pwysau Iach: Cymru Iach'. Mae llawer iawn o ymchwil wedi mynd i mewn i hynny a'r ffordd orau o fynd i'r afael â'r mater. Ni ddaw'r pethau hyn o ddim; rydym yn gweithio gyda gweithwyr proffesiynol i wybod beth fydd yn gweithio orau. 

Nawr, rwyf wedi dweud, erbyn diwedd y mis hwn, y byddaf yn lansio cynllun y gweithlu iechyd a gofal. Mae'n barod, rwy'n gwneud ambell i newid bach, dyna i gyd—rwyf wedi gwneud sawl newid bach, gallaf eich sicrhau, wrth iddo ddod yn ei flaen. Cafodd ei brofi gyda nifer o'r sefydliadau y gwn eich bod wedi bod yn siarad â hwy hefyd, ac un o'r pethau yn hwnnw fydd lleihau'r bil am weithwyr asiantaeth. Rwy'n meddwl bod yn rhaid inni fod yn realistig, nid ydym yn mynd i allu rhoi'r gorau i'w defnyddio dros nos, oherwydd byddai'n rhaid inni roi'r gorau i ddefnyddio ysbytai, ac yn sicr, nid wyf yn barod i wneud hynny. 

Nawr, rydym yn gwybod bod rhyddhau cleifion o ysbytai'n cael effaith ar lif cleifion. Mae gwaith yn parhau mewn nifer o feysydd i gryfhau a gwneud gwelliannau fel nad yw pobl yn aros mewn gwelyau ysbyty yn hwy nag y bo angen. Nawr, rwyf i, ynghyd â Julie Morgan, wedi bod yn cadeirio grŵp gweithredu gofal ar y cyd o uwch-arweinwyr y GIG a llywodraeth leol i ysgogi cynnydd, ac rydym wedi sicrhau, y gaeaf hwn, 595 o welyau cymunedol ychwanegol ar gyfer gofal cam-i-lawr. Y gaeaf hwn yw hynny. Mae wedi tynnu pwysau enfawr oddi ar—