6. Datganiad gan y Cwnsler Cyffredinol a Gweinidog y Cyfansoddiad: Adroddiad interim y Comisiwn Annibynnol ar Ddyfodol Cyfansoddiadol Cymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:07 pm ar 31 Ionawr 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhianon Passmore Rhianon Passmore Labour 5:07, 31 Ionawr 2023

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr, ac rwyf hefyd yn croesawu'r datganiad heddiw. Yn gynharach y mis hwn, siaradais ag aelodaeth fy Mhlaid Lafur yn Islwyn ynglŷn â gwaith y comisiwn a'r adroddiad interim, a'm synnwyr o'r cyfarfod hwnnw a thrafodaethau ehangach yw bod llawer i'w wneud o hyd yn gyfan gwbl i gyfleu gwaith y comisiwn annibynnol ar ddyfodol cyfansoddiadol Cymru. Gan fod pobl yn naturiol yn ceisio cael dau ben llinyn ynghyd yn yr argyfwng costau byw a'r pandemig, nid oes llawer o le i lawer o ran deall manylion diwygiad cyfansoddiadol damcaniaethol. Fodd bynnag, mae hyn yn effeithio ar bob un ohonom ledled Cymru, a byth yn fwy o effaith ar ddinasyddion Cymru gyda'i gasgliad terfynol—ni allwn danbrisio pwysigrwydd hynny. 

Nodais fod dryswch rhwng gwaith y comisiwn annibynnol a thrafodaeth dda Llywodraeth Cymru ar ddiwygio'r Senedd, a nawr adroddiadau Gordon Brown. Nodaf fod 2,000 o ymatebion wedi bod, sy'n ddechrau iach, ond mae Cymru sydd â phoblogaeth o dair miliwn yn mynnu'r cwestiwn: sut mae sicrhau bod hon yn sgwrs leol a chenedlaethol ystyrlon? Rwy'n gwybod bod y Llywydd yn edrych arnaf.

Dywedoch chi fod y comisiwn wedi nodi mai ei fwriad, yn y cyfnod nesaf yn ei waith, yw ymestyn y sgwrs honno i bobl Cymru, ac mae hynny i'w groesawu, ond mae'n rhaid i hynny fod yn sgwrs wirioneddol a phwysig sy'n ymestyn ledled Cymru a ledled ein cymoedd. Felly, Cwnsler Cyffredinol, sut y bydd hyn yn dod i'r amlwg mewn gwirionedd, gan fod angen mwy o gyfathrebu, ar gyfer yr ymgysylltiad y mae pob un ohonom ei eisiau ac y mae Cymru'n ei haeddu?