Galwaf am ddau ddatganiad llafar neu ddadl yn amser Llywodraeth Cymru ar ddau fater pwysig.

Y cyntaf o'r rhain yw cyfathrebu a gwybodaeth hygyrch i bobl sydd â nam ar y synhwyrau. Mae gan wasanaethau cyhoeddus ddyletswyddau cyfreithiol o dan adran 20 o Ddeddf Cydraddoldeb 2010 i sicrhau bod pobl anabl yn gallu defnyddio gwasanaethau yn gyfartal â phobl nad ydynt yn anabl, a elwir yn ddyletswydd addasiadau rhesymol. Mae hyn yn cynnwys gwneud yn siŵr bod pobl sydd â nam ar y synhwyrau yn cael gwybodaeth ar ffurf y gallant ei ddarllen a'i ddeall. Fodd bynnag, yn dilyn ymateb y Gweinidog Iechyd i'r llythyr ar y cyd gan RNIB Cymru a'r RNID yng Nghymru yn gofyn am eglurder ynghylch safonau Cymru gyfan ar gyfer cyfathrebu a gwybodaeth hygyrch i bobl â nam ar y synhwyrau, fe wnaethon nhw ateb gan amlinellu nifer o bryderon parhaus sydd ganddyn nhw o hyd, ac fe wnaethon nhw eu rhannu gyda mi hefyd gan mai fi yw cadeirydd y grwpiau trawsbleidiol ar anabledd ac ar faterion byddar.

Fe wnaethon nhw dynnu sylw at y diffyg craffu, atebolrwydd ac adrodd ynghylch gweithredu'r safonau ar draws GIG Cymru, a bod hon yn broblem o ran diogelwch cleifion. Fe wnaethon nhw alw ar Lywodraeth Cymru am eglurder ynghylch pam nad yw Llywodraeth Cymru wedi clustnodi'r adnoddau angenrheidiol i benodi arweinydd hygyrchedd, er gwaethaf derbyn hyn fel argymhelliad ar ddau achlysur gwahanol, a wnaed yn wreiddiol gan Bwyllgor Cydraddoldeb, Llywodraeth Leol a Chymunedau'r Senedd ac yna eto gan y Pwyllgor Iechyd a Gofal Cymdeithasol. Fe wnaethon nhw alw am ymrwymiad clir gan Lywodraeth Cymru i sicrhau bod y safonau'n cael eu gwreiddio o fewn byrddau iechyd a bod cynllun gweithredu, targedau ac amserlenni clir yn cyd-fynd â nhw. Fe wnaethon nhw alw am adrodd tryloyw a chyhoeddus ar y safonau, yn nodi pa dargedau nad ydynt yn cael eu cyrraedd gan ba fyrddau iechyd ac ymddiriedolaethau. Felly, rwy'n galw am ddatganiad llafar neu ddadl yn unol â hynny.

Galwaf hefyd am ddatganiad llafar neu ddadl yn amser Llywodraeth Cymru ar gefnogaeth i blant byddar yng Nghymru. Mae Cymdeithas Genedlaethol Plant Byddar Cymru wedi rhybuddio am argyfwng addysgol ar y gorwel i blant byddar yng Nghymru. Mae arolwg y Consortiwm ar gyfer Ymchwil i Addysg Fyddar o awdurdodau lleol yn dangos bod nifer yr athrawon sy'n fyddar yng Nghymru wedi gostwng 20 y cant dros y degawd diwethaf. Yn ogystal â hynny, mae mwy na thraean o athrawon sy'n fyddar ledled Cymru dros 50 oed, sy'n golygu eu bod nhw'n debygol o ymddeol yn y 10 i 15 mlynedd nesaf.