Part of the debate – Senedd Cymru am 4:33 pm ar 7 Chwefror 2023.
Diolch, Dirprwy Lywydd. Dydw i ddim yn hollol siŵr sut i ddilyn hynny, ond rwy'n addo cyfraniad byr. Rwy'n gwybod bod Hefin wedi addo hynny ac ni wnaeth lwyddo yn hynny o beth, felly byddaf yn trio fy ngorau i ganolbwyntio ar ambell bwynt allweddol, a fydd, gobeithio, yn gwneud i'r Gweinidog oedi i feddwl.
Wythnos diwethaf, fe wnaethom ni drafod adroddiad y Pwyllgor Diwylliant, Cyfathrebu, y Gymraeg, Chwaraeon a Chysylltiadau Rhyngwladol, y mae Hefin a minnau ein dau yn eistedd arno, ar gostau cynyddol. Roedd yn amlwg o'r dystiolaeth y gwnaethom ni ei chlywed y dylid rhoi mwy o gefnogaeth i amwynderau fel canolfannau hamdden i helpu gyda'r cynnydd yno mewn costau ynni ac atal y gwasanaethau allweddol hynny mae llawer o bobl yn dibynnu arnynt rhag cau. Wrth ymateb i'r ddadl honno, er bod geiriau cynnes, yn fy marn i, gan y Dirprwy Weinidog, mae cefnogaeth ychwanegol wedi'i dargedu yn ddiffygiol. Mae'n destun pryder hefyd bod Cymru, fel cenedl, ond yn gwario £18 y pen ar gyfranogiad chwaraeon, o'i gymharu â £51 y pen yn Norwy.
Rwy'n credu ei bod yn bwysig iawn ein bod ni'n cyrraedd ardaloedd difreintiedig fel y gall pawb gael y gweithgaredd corfforol rheolaidd hwnnw, ond mae'n siomedig gweld nad yw Llywodraeth Cymru, trwy fethu â chynyddu'r gefnogaeth i hyn yn y gyllideb, yn bwriadu newid ei dull gweithredu. Rwy'n gwybod y bydd Gweinidogion yn dweud, 'Wel, o ble mae'r cyllid hwn yn dod?' Ond mae cydweithwyr ar y meinciau yma, fel y clywsom ni gan Peter Fox, wedi canfod £100 miliwn y gellir ei ddargyfeirio o feysydd eraill i feysydd o bwys, i'r meysydd hynny sy'n flaenoriaethau i bobl Cymru. Felly, gobeithio y byddwch chi'n gwrando, Gweinidog, ar awgrymiadau Peter Fox, ac yn eu cymryd nhw o ddifrif iawn, iawn yn wir.
Ac yn olaf, rwyf i hefyd yn pryderu am y potensial am drethi llechwraidd a allai dagu ein diwydiant twristiaeth. Mae hon yn ddadl sy'n cael ei gwneud yn aml ond mae'n bwysig iawn, ond rydyn ni wedi cyrraedd y cam lle mae adferiad yn dilyn COVID-19 yn y sector hwn yn hynod fregus. Ni fydd cynnig treth twristiaeth ar hyn o bryd ochr yn ochr â newidiadau i reolau llety hunanarlwyo yn helpu'r adferiad yn y rhan hanfodol honno o'n heconomi. Mae'n rhaid i ni, yn y pen draw, dderbyn yr elw er mwyn gallu ail-fuddsoddi yn y gwasanaethau hyn mewn blynyddoedd i ddod. Gobeithio y byddwch chi'n rhoi sylw i'r pwyntiau hynny, Gweinidog, a diolch, Dirprwy Lywydd; roedd hynny'n llai na dau funud.