Part of the debate – Senedd Cymru am 4:29 pm ar 7 Chwefror 2023.
Rwy'n cytuno'n llwyr â diwygio'r dreth gyngor, ond, ar eiddo band B, y cynnydd arfaethedig yng Nghaerffili—y dreth gyngor isaf yng Ngwent gyfan, os nad Cymru gyfan—yw £1.91 yr wythnos. Mae'r cynnig mae'n ei gyflwyno ar gyfer cyfradd sylfaenol o dreth incwm gan yr un gweithwyr tua £2.50 yr wythnos. Felly, mewn gwirionedd, bydd canlyniadau ei gynnydd yn y dreth yn uwch i'r bobl hynny y mae Lindsay Whittle yn dweud sy'n wynebu
'costau bwyd, ynni a morgeisi uwch ac mae nifer bellach yn gorfod troi at fanciau bwyd'.
[Torri ar draws.] Fel y dywedodd wrthyf i, dydw i ddim yn cymryd ymyrraeth arall. [Chwerthin.] Pe byddai wedi cymryd ymyrraeth gen i eilwaith, gallai fod wedi dod i mewn, gallem fod wedi cael dadl hyfryd, ond gadewch i ni chwarae yn ôl rheolau a osodwyd ganddo.
Mae Plaid Cymru yn ei gwneud yn glir iawn yng Nghaerffili nad ydyn nhw'n derbyn unrhyw gynnydd yn y dreth gyngor o gwbl. Yn wir, beth maen nhw wedi ei ddweud—. Efallai byddech chi eisiau siarad gyda'ch grŵp Plaid Cymru. Rydyn ni'n gwybod nad ydyn nhw yn eu iawn bwyll yng Nghaerffili. Ond maen nhw wedi dweud:
'Rydyn ni'n cynnig cynnydd sero yn y dreth gyngor' yng Nghaerffili, ac o ran cynnydd yn y dreth gyngor
'ni ellir ei gyfiawnhau a dylid rhewi biliau ar gyfer trigolion.'
[Torri ar draws.] Dwy eiliad. Rwy'n credu mai'r hyn maen nhw'n ei wneud yw chwarae gwleidyddiaeth, ac rwy'n credu mai'r hyn sy'n digwydd gyda Phlaid Cymru yma yn y Senedd—[Torri ar draws.] Heledd, mi ddof i atat chi mewn eiliad. Yr hyn y maen nhw'n ei wneud yma yn y Senedd yw cynnig y cynnydd hwn yn y dreth gyngor er mwyn iddyn nhw wneud cymaint o gynigion nad ydynt wedi'u costio ar gyfer y gyllideb bresennol ag y mynnant, y tu allan i'r cytundeb cydweithio, ac yna dweud, 'Ie, ond roeddem ni am godi'r dreth gyngor i dalu amdano, felly dylech chi godi'r dreth gyngor.' Dyma lle mae'r cytundeb cydweithio yn methu. Mae'n bŵer heb gyfrifoldeb. Rwy'n credu y dylai naill ai fod yn Lywodraeth glymblaid neu dylai fod yn hyder a chyflenwi. Beth sydd gennym ni o'r fargen hon yw Plaid Cymru'n cael y gwaethaf o'r ddau fyd a gallu gwneud y pwyntiau hyn. Heledd, gallwch chi ei amddiffyn os ydych chi eisiau.