5. & 6. Dadl ar Egwyddorion Cyffredinol y Bil Amaethyddiaeth (Cymru) a'r penderfyniad ariannol mewn perthynas â’r Bil Amaethyddiaeth (Cymru)

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:16 pm ar 7 Chwefror 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lesley Griffiths Lesley Griffiths Labour 6:16, 7 Chwefror 2023

(Cyfieithwyd)

Nodaf yr hyn yr ydych chi'n ei ddweud ac mae diffinio rheoli tir yn gynaliadwy wrth gyfeirio at yr amcanion a'r ddyletswydd yn rhoi sicrwydd rwy'n credu wrth lunio camau posibl i gyd-destun penodol rheoli tir o fewn Cymru.

Soniodd Huw hefyd ei fod yn Fil fframwaith, eang, ac, unwaith eto, gallwn gyfeirio at y weithdrefn gadarnhaol ar gyfer gwaith craffu'r Senedd pan wneir rheoliadau er mwyn lleddfu unrhyw ofnau am ehangder y fframwaith.

Soniodd Peredur am gyllid, wrth gwrs, ac mae'n anodd iawn pan nad ydych yn gwybod beth fydd eich cyllid, a phwyslais y dadansoddiad cost a budd yn y dyfodol o fewn yr asesiad effaith rheoleiddiol, oedd ar gostau a manteision darparu cymorth refeniw yn uniongyrchol i ffermwyr. Ac fel y dywedoch chi, o dan y system bresennol, y ddau gyfrannwr mwyaf yw'r cynllun talu sylfaenol a Glastir, ac mae hynny'n gyfystyr â'r £278 miliwn y cyfeirioch chi ato bob blwyddyn. Rwy'n derbyn yr argymhelliad i ychwanegu gwybodaeth ychwanegol yn ymwneud ag elfennau'r cynllun datblygu gwledig nad ydyn nhw wedi'u cynnwys yn yr asesiad effaith rheoleiddiol er gwybodaeth, yn dilyn Cyfnod 2.

O ran CNC, mae'r costau yr ydym wedi'u priodoli i CNC yn amcangyfrifon dangosol ac nid rhagfynegiadau. Ar hyn o bryd mae swyddogion yn gweithio gyda CNC i benderfynu pa gostau nes ymlaen yn y dyfodol, os o gwbl, y gellir eu cyflawni o ganlyniad i'r cynlluniau rheoli tir yn gynaliadwy. Ac wrth i ni ddechrau pontio, byddaf yn gweithio i sicrhau bod unrhyw gostau nes ymlaen sy'n deillio o weithredu'r ddeddfwriaeth hon yn cael eu hystyried yn llawn.

Samuel Kurtz, roeddwn yn falch iawn o'ch clywed yn crybwyll ac yn cydnabod yr amcanion cyflenwol o gefnogi ein ffermwyr i gynhyrchu bwyd yn gynaliadwy. Ac wrth gwrs, maen nhw mewn sefyllfa—mae ganddyn nhw gymaint o gyfleoedd—i helpu i fynd i'r afael â'r argyfyngau hinsawdd a natur. Ac fel Aelodau eraill—Jane Dodds, ac yn amlwg, Mabon ap Gwynfor a Cefin Campbell a chi eich hun ac yn amlwg fy ngrŵp fy hun—rwy'n edrych ymlaen at herio yng Nghyfnod 2 ac i barhau i weithio gyda chi i gyd er mwyn gwneud hyn y darn gorau oll o ddeddfwriaeth.

Holodd Mabon ap Gwynfor am y 10% ar goed a beth mae hynny'n ei olygu. Mae hynny'n cael ei ystyried fel rhan o'r cyd-ddylunio ar gyfer y cynllun ffermio cynaliadwy. Bydd yn mynd i ymgynghoriad eto, a'r hyn yr ydyn ni'n ceisio ei wneud yw cael y sgwrs honno gyda ffermwyr a cheisio archwilio sut y gallant blannu coed fel eu bod yn dod yn gaffaeliad i gynhyrchu bwyd—felly, er enghraifft, lleiniau cysgodi neu rwystrau bioddiogelwch. Dydw i ddim yn hollol siŵr fod y cychwyn yn dymhestlog; dwi ddim yn siŵr mai 'Brexit a'n tir' oedd hynny mewn gwirionedd na'i fod yn gam gwag. Hwn oedd yr ymgynghoriad cyntaf un ac ydynt, mae pethau wedi newid, ond beth yw'r pwynt cael ymgynghoriad os nad ydych chi'n gwrando a ddim yn gwneud newidiadau? Ac rwy'n credu bod pawb wedi cyfrannu ar hyd y daith hir iawn honno y gwnaethoch chi dynnu sylw ati.

Rwy'n credu mai chi a ofynnodd am yr hierarchaeth. Ie. Does dim hierarchaeth—mae wastad wedi bod yn fwriad y byddai amcanion datblygu tir yn gynaliadwy yn cael eu hystyried gyda'i gilydd. Dydyn nhw ddim yn ddisgwyliedig—. Does dim hierarchaeth oherwydd mae disgwyl iddyn nhw fod yn gyflenwol, a dydyn ni ddim yn bwriadu newid adran 2. Rwy'n credu bod y geiriad 'yn cyflawni orau' eisoes yn bresennol yn y ddyletswydd rheoli tir yn gynaliadwy yn y cyd-destun hwnnw, ac mae dyletswydd anodd ar Weinidogion Cymru i gynyddu eu cyfraniad i'r eithaf.

Siaradodd Jenny Rathbone am ddiogelwch bwyd, a'r her fwyaf i'n diogelwch bwyd yw'r argyfwng hinsawdd, felly drwy fuddsoddi yn ein priddoedd a'n cynefinoedd a'n da byw—ac wrth gwrs yn sgiliau ein ffermwyr—i mi, mae hynny'n fuddsoddiad i ddiogelu cynhyrchu bwyd.

Ac fe gyfeiriodd Joyce Watson at Ymwrthedd Gwrthficrobaidd, AMR—rydw i mewn gwirionedd yn gwneud datganiad llafar ar AMR a'i ddefnydd, ac rwy'n credu bod hynny'n bwynt pwysig iawn.

Felly, rwy'n ymrwymo i ysgrifennu at y pwyllgorau, Llywydd, gydag ymateb i bob un o'r argymhellion a'r materion a godwyd gan wahanol Aelodau heddiw yn ymwneud ag adroddiadau'r pwyllgor, felly gofynnaf i Aelodau gymeradwyo'r cynnig ac i gytuno ar egwyddorion cyffredinol a datrysiad ariannol y Bil Amaethyddiaeth (Cymru). Diolch.