Part of 3. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:22 pm ar 8 Chwefror 2023.
Yn sicr, byddaf yn mynd ar drywydd pob un o’r pwyntiau hynny, Jenny Rathbone, Cadeirydd y Pwyllgor Cydraddoldeb a Chyfiawnder Cymdeithasol, gyda Llywodraeth y DU, ac yn wir, gydag Ofgem. Dywedais wrth Ofgem, 'Mae angen ichi ailwampio'r rheoliadau’n llwyr’, a chawn weld pa effaith y mae eu pwerau gorfodi yn ei chael o ran eu hymchwiliadau i Nwy Prydain.
Do, fel y dywedodd Mark Isherwood, cymerodd alwad gan yr Arglwydd Ustus Edis i atal y ceisiadau am warantau ar gyfer mesuryddion rhagdalu mewn llysoedd ynadon a llysoedd barnwyr rhanbarth, felly mae’r Cwnsler Cyffredinol yn mynd ar drywydd hynny hefyd. Nid ydynt wedi'u rhestru mwyach, ond pan glywch am y ffordd roeddent yn mynd drwy ystafelloedd cefn y llysoedd, pobl heb unrhyw gynrychiolaeth—£22, credaf i'r Cwnsler Cyffredinol ddweud; yr arian a wnaed gan y llysoedd o hyn—mae angen inni adolygu'r ddeddfwriaeth. Mewn gwirionedd, dywedodd yr Arglwydd Ustus Edis hynny ei hun.
Yn olaf, credaf mai’r pwynt yw mai’r rhai mwyaf agored i niwed a’r tlotaf mewn cymdeithas sydd ar fesuryddion rhagdalu. Dylid cael gwared arnynt. Ydy, mae’n ddewis i rai, ond un o’r cwestiynau a ofynnwyd, ac rwy’n siŵr ei fod wedi’i ofyn yn eich grwpiau trawsbleidiol, yw: a yw gosod mesuryddion o bell wedi dod i ben? Na, ni chredaf ei fod. Mae gosod gorfodol wedi dod i ben, ond mae gosod o bell yn dal i ddigwydd.
Yn olaf, rwyf wedi gofyn i gyflenwyr beidio â chodi taliadau sefydlog. Yng ngogledd Cymru, maent yn uwch nag yn unrhyw le arall yn y DU gyfan, ac maent yn uchel iawn yn ne Cymru. A hyd yn oed os na all pobl roi arian yn eu mesuryddion, maent yn dal i orfod talu'r taliadau sefydlog, felly pan fyddant yn cael eu talebau tanwydd, drwom ni o bosibl, maent ond yn talu'r taliadau sefydlog. Onid yw honno'n sefyllfa gwbl warthus y mae'n rhaid inni fynd i'r afael â hi?