7. Dadl Plaid Cymru: Datganoli treth incwm

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:33 pm ar 8 Chwefror 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Adam Price Adam Price Plaid Cymru 5:33, 8 Chwefror 2023

(Cyfieithwyd)

Diolch, Ddirprwy Lywydd. Mae ein cynnig heddiw yn ceisio sicrhau bod gennym ni yng Nghymru bŵer i osod bandiau ar gyfer treth incwm yn ogystal ag ardrethi. Nawr, mae'n swnio fel dadl weddol sych a thechnegol, ond mewn gwirionedd mae'n ymwneud â chwestiynau eithaf sylfaenol—dau gwestiwn sylfaenol y mae angen i bob cenedl eu hateb drwy ei phroses ddemocrataidd. Y cyntaf yw: beth ddylai maint y wladwriaeth fod, h.y. pa gyfran o gynnyrch domestig gros y dylid ei neilltuo i wariant cyhoeddus? A'r ail yw pa mor flaengar yw'r system dreth a ddefnyddiwn i ariannu'r gwariant cyhoeddus hwnnw. A'r cwestiwn i ni yn y ddadl hon yw lle dylai'r pwerau hynny fod. A ydym yn fodlon i'r penderfyniadau hynny gael eu gwneud yn San Steffan, neu a ddylem eu cymryd i ni'n hunain yma yng Nghymru?

Nawr, yn amlwg, fel plaid sydd â nod canolog o weld Cymru'n dod yn wlad annibynnol, rydym yn amlwg eisiau i'r pwerau hynny fodoli yma ac rydym am weld y penderfyniadau hynny'n cael eu gwneud gan gynrychiolwyr pobl Cymru a etholwyd yn ddemocrataidd. Ond byddem yn dadlau y dylai pobl flaengar sy'n cefnogi'r egwyddor o hunanlywodraeth ddemocrataidd i Gymru, hyd yn oed yng nghyd-destun parhad y DU, gefnogi datganoli bandiau treth incwm, ac yn fy sylwadau, Ddirprwy Lywydd, rwy'n gobeithio dangos pam.