Part of the debate – Senedd Cymru am 6:10 pm ar 8 Chwefror 2023.
Diolch, Lywydd. Wel, mae hon wedi bod yn ddadl ddiddorol iawn y prynhawn yma, ac rwy'n cytuno'n llwyr â Mike Hedges ei bod yn dda iawn ein bod yn siarad am dreth mewn ffordd fwy agored ac ymchwiliol sydd ychydig y tu allan i'n proses arferol o osod y gyllideb. Felly, hir y parhaed hynny. Ac fe ddywedodd Adam Price ar y dechrau ei fod yn ofni y gallai gael ei gweld fel dadl braidd sych, ond rwy'n credu ei bod wedi bod yn unrhyw beth ond hynny.
Felly, rwyf am ddechrau gydag ychydig eiriau ar ein dull presennol o osod cyfraddau treth ar gyfer y flwyddyn ariannol nesaf, ond wedyn byddaf yn symud ymlaen i fynd i'r afael â'r mater mwy hirdymor. Felly, mae ein dull o osod cyfraddau treth incwm ar gyfer y flwyddyn nesaf wedi'i osod yn llwyr o fewn y cyd-destun rydym yn gweithredu ynddo. Ac fel Llywodraeth gyfrifol, rydym yn ystyried gosod cyfraddau treth bob un flwyddyn, ac rydym yn gwneud hynny o fewn y cyd-destun ar y pryd. Mae cryn bwysau nawr ar ein gwasanaethau cyhoeddus oherwydd lefelau uchel o chwyddiant, ac wrth gwrs, mae pobl ledled Cymru yn cael eu herio bob dydd gyda'r argyfwng costau byw. Mae natur ein sylfaen dreth incwm yn golygu y byddai'n rhaid i unrhyw gynnydd sylweddol i'n hadnoddau drwy gyfraddau Cymreig o dreth incwm olygu ein bod yn codi'r gyfradd sylfaenol, a hynny ar adeg pan fo pobl yn ei chael hi'n anodd talu eu biliau ynni a bwyd. Felly, rwyf wedi bod yn glir iawn nad nawr yw'r amser iawn i gynyddu treth incwm yng Nghymru. A chyda phenderfyniad Llywodraeth y DU i rewi trothwyon treth incwm, gadewch inni gofio bod y bobl sy'n ennill leiaf bellach yn cael eu llusgo i mewn i'r system dreth incwm, a byddai codi'r gyfradd sylfaenol yn ychwanegu baich treth ychwanegol i'r bobl dlotaf yn ein cymdeithas ar adeg pan fo treth ar y lefel uchaf ers 70 mlynedd, ac nid wyf yn credu ei bod hi'n iawn i wneud hynny ar hyn o bryd.