Part of 2. Cwestiynau i’r Gweinidog Materion Gwledig a Gogledd Cymru, a’r Trefnydd – Senedd Cymru am 2:31 pm ar 15 Chwefror 2023.
Diolch. Nid wyf yn credu mai'r hyn a ddisgrifiais fyddai'r ffordd orau ymlaen, felly rwy'n eich annog yn gryf i gael golwg ar hyn eto. Rwy'n gwybod bod prif swyddog milfeddygol newydd yn dechrau ym mis Mawrth, ac rwy'n eich annog i weithio gydag ef i wneud yn siŵr fod yr arfer annynol hwn yn cael ei ddwyn i ben ac y gall y gwartheg hyn loia gydag ychydig o urddas.
Yn Sioe Sir Benfro y llynedd, fe helpoch chi i lansio'r hyn a oedd yn cael ei alw ar y pryd yn gynllun peilot TB sir Benfro, lle'r oedd ffermwyr lleol yn mynd i gymryd perchnogaeth, gan ddefnyddio data a dulliau a oedd ar gael eisoes, i ffurfio dull newydd o fynd i'r afael â TB, gan ddiddymu'r clefyd gweddilliol o'r fuches. Ers hynny, mae gwirfoddolwyr wedi cyfrannu cannoedd o oriau o waith caled at y prosiect, ac maent yn ysu i weld gwelliannau. Fe wnaeth y prif swyddog milfeddygol dros dro gyfeirio at y cynllun peilot hwn yn y pwyllgor hyd yn oed, gan bwysleisio sut y gallai Llywodraeth Cymru fod yn ystwyth gyda chyllid i gefnogi prosiectau TB lleol fel cynllun peilot sir Benfro. Mae'r prosiect hwn a'i gynnydd bellach wedi cael ei rwystro gan y Llywodraeth a'i phroses gaffael, gydag oedi o chwe mis fan lleiaf. Ni allaf fynegi wrthych y siom a deimlwyd gan y rhai a oedd ynghlwm wrtho.
Rydych wedi siarad am yr angen i ffermwyr gymryd perchnogaeth ar TB buchol, ac rwy'n cytuno. Ond pan ddaw'n fater o grŵp ymroddedig o ffermwyr a milfeddygon yn cydweithio i gymryd rheolaeth ar y sefyllfa, i wneud y peth iawn, nid yw Llywodraeth Cymru hyd yn oed yn yr un cae. Nid ydym yn yr Undeb Ewropeaidd mwyach, felly ni ddylem orfod cadw at reolau caffael yr Undeb Ewropeaidd, ac mae'r cyllid ar gyfer y prosiect hwn eisoes yn bodoli o fewn y cyllid TB. Dywedwch wrthyf beth sydd wedi mynd o'i le yma i olygu bod y fath oedi gyda'r prosiect hwn yr oeddech chi yno yn ei lansiad.