3. Datganiad gan Weinidog yr Economi: Y Strategaeth Arloesedd

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:05 pm ar 28 Chwefror 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 3:05, 28 Chwefror 2023

(Cyfieithwyd)

Gwych. Diolch. Diolch am y ddau gwestiwn. Rwy'n credu, ar eich pwynt olaf yn gyntaf, bod cydnabyddiaeth nad yw clystyrau yn ddaearyddol yn unig; clystyrau o sectorau diwydiant a sut rydyn ni'n tynnu pobl at ei gilydd a'r cysylltedd rhyngddyn nhw hefyd—. Rydych chi'n iawn, ni fyddech chi'n disgwyl i dyframaethu yng Nghwm Cynon o reidrwydd fod yn beth mawr, ond mae'n gyfle mawr i Gymru pan fyddwch chi'n meddwl am yr hyn y byddwn ni eisoes yn ei wneud a'r hyn y gallwn ni ei wneud yn well, ac mae ymchwil diddorol iawn ar hynny i fyny ym Mangor hefyd. Felly, mae'n ymwneud â sut rydyn ni'n cysylltu'r bobl hynny. Dyna pam mae'r pwynt am sut rydyn ni'n cysylltu—un o'r ymadroddion jargon hynny—yr ecosystem arloesi. Ond deall pwy sy'n gwneud beth yn lle, dyna'n rhannol ein rôl ni yn y Llywodraeth; mae hefyd yn ymwneud â sut rydyn ni'n gweithio gyda busnesau a sefydliadau eraill i ddeall ble mae'r rhagoriaeth honno yn bodoli mewn gwahanol rannau o Gymru ac yna ei gwneud hi'n haws i bobl wybod pwy ydyn nhw a gyda phwy ac yn ble y gallan nhw gydweithio gyda phobl hefyd. Ac, mewn gwirionedd, mae gan Aelodau rôl bwysig iawn yn hynny, wrth ddeall beth sy'n gweithio'n dda iawn yn eu hetholaeth neu ranbarth eu hunain, ac yna sut i hyrwyddo hynny ar draws y wlad, ac, wyddoch chi, y berthynas â Gweinidogion wrth allu tynnu sylw at y ffaith bod cyfleoedd i wneud mwy yn hynny.

Mae hefyd yn ymwneud â sut maen nhw'n gweithio gyda Busnes Cymru fel y drws ffrynt i'r holl gyngor a'r gefnogaeth, ac i gyfeirio pobl i le gallan nhw gael y gefnogaeth honno hefyd. Ac mae hynny hefyd yn cysylltu â'ch cwestiwn, rwy'n credu, am yr economi gylchol a'r economi sylfaenol, sut rydyn ni'n cadw mwy o arian yn lleol. Ond mae yna arloesi go iawn yn digwydd yno, ac mae'n dod yn ôl i fy mhwynt bod rhai pethau eisoes yn gweithio'n dda iawn ond heb eu trosi i bob un busnes. Felly, dyna sydd eisoes yn gweithio, sut ydych chi'n ei gymhwyso yn eich busnes eich hun. Ac, mewn gwirionedd, un o'r pethau, o ran symud ymlaen, yw Banc Datblygu Cymru a'r cynllun benthyciadau busnes gwyrdd y maen nhw'n ei weithredu, oherwydd mae'n ymdrin â'ch union bwynt: sut mae cael mwy o effeithlonrwydd ynni, sut ydych chi'n lleihau eich ôl troed carbon a lleihau eich gwaelodlin? Nid dim ond bod benthyciadau ar gael o £1,000 i fyny; dyma hefyd y cymorth a'r cyngor ymgynghori sy'n bodoli i'r busnesau hynny. Os oes gennych chi fusnesau sydd eisiau gwella'r ffordd maen nhw'n gweithio a'u bod yn ystyried effeithlonrwydd ynni i leihau eu gwaelodlin hefyd, ewch i Busnes Cymru yn bendant ac ystyried y cynllun benthyciadau busnes gwyrdd yr wyf yn falch iawn ein bod ni wedi'i lansio gwta bythefnos yn ôl gyda Banc Datblygu Cymru.