Part of the debate – Senedd Cymru am 4:12 pm ar 28 Chwefror 2023.
Diolch yn fawr. Wel, rwy'n credu ei bod hi'n bwysig iawn bod pobl yn deall mai cam cyntaf yw hwn a bydd mwy o gamau yn dilyn hyn, felly ailadroddaf rai o'r pwyntiau a wnes yn gynharach i Darren. Ond dydw i ddim yn credu ei bod hi'n bwysig bod pobl yn deall bod gen i'r pŵer i ddiswyddo'r bwrdd; nid oes gen i'r pŵer i ddiswyddo swyddogion gweithredol. Mae ganddyn nhw hawliau; mae ganddyn nhw hawliau cyflogaeth. Nid fi sy'n eu cyflogi; ni allaf eu diswyddo. Dyna realiti'r sefyllfa. Felly, dydw i ddim yn siŵr beth yn union rydych chi eisiau i mi ei wneud. Ydych chi eisiau i mi gyflogi pob un o'r 105,000 o bobl sy'n gweithio yn uniongyrchol—[Torri ar draws.] Na, does gen i ddim y pwerau, hyd yn oed o dan fesurau arbennig, i ddiswyddo pobl sy'n gweithio'n uniongyrchol i'r byrddau iechyd. [Torri ar draws.] Na, does gen i ddim, ac rwy'n credu ei bod hi'n bwysig iawn bod pobl yn deall nad oes gen i'r pwerau hynny, a dyna pam mai un o'r rhesymau—[Torri ar draws.] Un o'r rhesymau pam yr wyf i eisiau edrych ar y systemau atebolrwydd yw oherwydd nad oes gen i'r ysgogiadau rwy'n credu sydd eu hangen i mi wneud y math o ymyriadau sy'n angenrheidiol yn fy marn i. Felly, mae hynny'n rhywbeth y byddaf yn edrych arno ac yn barod rwyf wedi cysylltu ag ychydig o bobl i fy helpu yn y dasg honno.
Nawr, dim ond o ran y llythyr hwn at y cadeirydd. Felly, anfonodd cadeirydd Betsi e-bost ymlaen ar 1 Medi, sef e-bost oddi wrth y cadeirydd ei hun at y prif weithredwr ar y pryd, Jo Whitehead, a nodwyd arno 'er gwybodaeth'. Nawr, dydw i ddim yn gwybod amdanoch chi, ond dydw i ddim yn ateb yr holl negeseuon e-bost yr wyf yn eu cael 'er gwybodaeth'. Ac fe drefnodd y cyfarwyddwr cyffredinol, o ganlyniad i hynny, gyfarfod—er gwaethaf y ffaith ei fod yn dweud 'er gwybodaeth'—trefnu i gwrdd â'r cadeirydd ar ôl dychwelyd o absenoldeb ar 21 Medi. Ni dderbyniodd y cyfarwyddwr cyffredinol unrhyw ohebiaeth ffurfiol oddi wrth y bwrdd. Rwy'n credu ei bod hi'n bwysig iawn bod pobl yn deall hynny. Ac ateb Plaid i bopeth yw ad-drefnu, strwythurau newydd, mwy o reolwyr— dyna sydd ei angen arnom: mwy o reolwyr. Rwyf i eisiau mwy o bobl rheng flaen. Ceisio cael gwared—. [Torri ar draws.] Byddwch yn cael mwy o reolwyr os byddwch chi'n ailstrwythuro, gallaf ddweud wrthych chi. Dyna ganlyniad ailstrwythuro. Felly, rwyf eisiau canolbwyntio ar y rheng flaen. Rwyf am ganolbwyntio ar fynd trwy'r rhestrau aros hynny. Rydw i eisiau cael yr amseroedd cyfeirio canser hynny i lawr. Rwyf am sicrhau y gall pobl yn y gogledd gael y gwasanaeth sydd ei angen arnyn nhw, a dydw i ddim yn credu bod ad-drefnu sy'n tynnu sylw yn aruthrol yn mynd i helpu yn y dasg honno.