6. Datganiad gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Uwchgyfeirio ac ymyrraeth bellach i wella ansawdd gwasanaethau ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:23 pm ar 28 Chwefror 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 4:23, 28 Chwefror 2023

(Cyfieithwyd)

Diolch. Wel, rwy'n credu ei bod hi'n bwysig iawn bod pobl yn deall bod gen i'r awdurdod cyfreithiol i ddiswyddo aelodau annibynnol o'r bwrdd. Felly, dyna'r peth cyntaf: mae gen i'r awdurdod hwnnw, a gallaf ei wneud ar unwaith, ac yn amlwg fe wnaethom ni wirio'n ofalus iawn cyn i ni fynd i lawr y llwybr hwnnw.

Roeddech chi'n sôn amdanyn nhw'n dechrau ar daith bwysig. Wel, wyddoch chi, maen nhw wedi bod mewn ymyrraeth wedi'i thargedu ers amser maith, a chyn hynny mewn mesurau arbennig. Ni ddylai honno fod yn daith sy'n dechrau. Mae hon wedi bod yn daith sydd wedi bod yn mynd rhagddi ers amser hir iawn. Nawr, fe aethon nhw dipyn o ffordd i lawr y llwybr, ond mewn gwirionedd y cam nesaf sydd heb ei gymryd. Mae'r ffaith ei bod wedi cymryd cyhyd i gyrraedd y pwynt lle rydyn ni'n penodi prif weithredwr newydd—. Mae'n ddiddorol iawn, mewn gwirionedd, dim ond siarad â phobl yn Llywodraeth Cymru am y gwahaniaethau o ran y ffordd y mae'r bwrdd yno'n ymateb, mae'r swyddogion gweithredol yno'n ymateb. Felly, mewn byrddau iechyd eraill, mae pobl eraill yn bwrw ymlaen â'r gwaith. Yn Betsi, maen nhw'n aros, maen nhw'n gofyn am ganiatâd, maen nhw'n aros am gyngor. Mae angen iddyn nhw fwrw ymlaen â'r peth. Nhw sy'n gyfrifol. Maen nhw'n cael llawer o arian i wneud swydd, a dydyn nhw ddim wedi bod yn gwneud hynny. Felly, nid yw'r swyddogion gweithredol yn cymryd y math o gamau y dylen nhw.

Rwy'n credu mai'r cwestiwn yw, nid beth wnaeth aelodau'r bwrdd annibynnol, ond beth na wnaethon nhw, a beth na wnaethon nhw yw'r cam nesaf, ac mae hynny'n rhan o'r broblem. Roedd angen iddyn nhw gymryd y cam nesaf o ganolbwyntio go iawn ymlaen, 'Felly, beth ydych chi'n mynd i'w wneud ynghylch y swyddogion gweithredol?' Rwy'n credu beth sy'n bwysig yw bod pobl yn deall bod rôl gan aelodau annibynnol i gymryd cyfrifoldeb, ond mae atebolrwydd yn allweddol o fewn y system. Fy rôl i yw nodi rhai nodau. Eleni, rwyf wedi gosod targedau gwrthrychol—targedau mesuradwy—ar gyfer cadeiryddion, oherwydd dyna fy—. Mae gen i gyn lleied o offer—rwy'n cael fy syfrdanu gan gyn lleied o offer sydd gen i, fel Gweinidog y Llywodraeth, i beri newid yn y system. Felly, yr hyn rwy'n dechrau ei wneud yw codi nerth a defnyddio'r offer sydd gen i ar gael i mi mewn ffordd fwy sylweddol. Ond, mewn gwirionedd, dyna pam rwy'n awyddus iawn i gael yr adolygiad hwn o atebolrwydd i wneud yn siŵr ei fod yn glir iawn i bawb lle mae'r atebolrwydd hwn.