Grŵp 3: CPG: cynrychiolwyr gweithwyr a chynrychiolwyr cyflogwyr (Gwelliannau 14, 15, 19, 20, 22, 39, 40, 42)

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:43 pm ar 7 Mawrth 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Joel James Joel James Conservative 5:43, 7 Mawrth 2023

(Cyfieithwyd)

Diolch, Llywydd, ac fe fyddaf yn siarad am fy ngwelliannau i. Mae'r mwyafrif o fentrau gweithredol yng Nghymru yn fentrau bach a chanolig, sydd yn cyfrif am tua 99 y cant o'r holl fentrau ac am 62 y cant o'r holl gyflogaeth a 38 y cant o'r holl drosiant. Nid yw cymuned fusnes BBaCh yn trefnu ei hun yn yr un modd â'r Llywodraeth nac undebau llafur o ran cyflwyno llais unedig, ac mae llawer iawn o amrywiant rhwng anghenion y busnesau hyn ac anghenion eu gweithwyr. Rwy'n gweld y syniad yn hurt na fydd ganddyn nhw lais uniongyrchol ar y cyngor partneriaeth gymdeithasol, lle bydd naw aelod o'r Llywodraeth a naw aelod o undebau llafur, sydd ond yn cynrychioli tua 30 y cant o weithwyr yng Nghymru, y rhan fwyaf ohonynt o'r sector cyhoeddus. Ymatebodd y Dirprwy Weinidog i'm gwelliannau arfaethedig blaenorol ynghylch cynyddu nifer y cynrychiolwyr o gyflogwyr i sicrhau bod gan fusnesau bach, canolig a mawr lais wrth y bwrdd, drwy ddweud bod y cyngor partneriaeth gymdeithasol wedi'i gynllunio i fod yn tridarn ac y byddai cynyddu cynrychiolaeth cyflogwyr yn sicrhau hyn. Byddai fy gwelliannau arfaethedig heddiw yn datrys y mater hwnnw drwy gynyddu nifer yr undebau llafur a chynrychiolwyr cyflogwyr i 12. Mae hyn yn caniatáu cynrychiolaeth undebau llafur cyfartal gan gyrff sy'n gysylltiedig â'r TUC a chyrff nad ydynt yn gysylltiedig â'r TUC. Ac mae capasiti hefyd i fabwysiadu tri chynrychiolydd o fusnesau bach, canolig a mawr ar y cyngor, heb i'r cyngor gael ei ystumio. Mae'r gwelliannau hyn hefyd yn cefnogi fy ngwelliannau i, a rhai Peredur yng ngrŵp 4, sy'n sicrhau nad yw hanner cynrychiolwyr gweithwyr yn gysylltiedig â'r TUC.

Mae tyfu busnesau BBaCh yn cael effaith gadarnhaol sylweddol mewn perthynas â chreu cyflogaeth, arloesi, twf cynhyrchiant a cystadleurwydd, ac mae angen i ni sicrhau bod y Llywodraeth yn deall y pwysau mae'r busnesau hyn yn eu hwynebu. Mae gan fusnesau bach a chanolig yn arbennig heriau unigryw, a fydd yn amrywio o ranbarth i ranbarth a sector i sector, ac maen nhw'n agored i natur anwadal marchnadoedd mewn ffordd nad yw busnesau mwy a'r sector cyhoeddus. Bydd cael cyngor cyfredol gan y sector busnesau bach a chanolig yn amhrisiadwy i'r Llywodraeth wrth gynllunio ar gyfer gwaith teg mewn cadwyni cyflenwi, a bydd cael cyswllt busnes uniongyrchol yn sicrhau y bydd gan y grŵp mwyaf o gyflogwyr yng Nghymru lais. Rydych chi wedi dweud, Dirprwy Weinidog, mai pwrpas y cyngor yw darparu gwybodaeth a chyngor i Weinidogion Cymru ar faterion perthnasol, er mwyn cyrraedd consensws ar faterion sydd o ddiddordeb i bawb, a rhoi'r cyngor i ni lywio dulliau datblygu polisi a chefnogi gweithredu yn well. Wel, beth sy'n fwy perthnasol na chyngor uniongyrchol y grŵp mwyaf o gyflogwyr yng Nghymru? Diolch, Llywydd.