Part of the debate – Senedd Cymru am 2:27 pm ar 7 Mawrth 2023.
Trefnydd, fe hoffwn i ofyn am ddau ddatganiad, os gwelwch chi'n dda. Yn gyntaf, fe hoffwn i ofyn am ddatganiad o eglurhad o ran y Bil aer glân. Mae datganiad busnes yr wythnos diwethaf yn cyfeirio at y Gweinidog Newid Hinsawdd yn gwneud datganiad ynglŷn â Bil yr Amgylchedd (Ansawdd Aer a Seinweddau) (Cymru). Nawr, mae'r Prif Weinidog a'r Gweinidog Newid Hinsawdd wedi cyfeirio at hwnnw trwy'r amser fel 'Bil aer glân', felly roeddwn i mewn dryswch i ryw raddau. Fe addawodd y Prif Weinidog Fil aer glân yn benodol pan ddaeth ef yn arweinydd y Blaid Lafur. Fe gafodd hynny ei gynnwys ym maniffesto'r blaid lywodraethol. Yn wir, fe'i cyhoeddwyd yn y datganiad deddfwriaethol y soniwyd amdano unwaith eto ym mis Mawrth. Felly, a gaf i ofyn pam y cafodd yr enw ei newid nawr? A oes Bil aer glân yn bodoli o hyd? A yw aer glân yn parhau i fod yn flaenoriaeth i'r Llywodraeth, oherwydd, Trefnydd, a fyddech chi'n gallu egluro pam mae'r Bil wedi cael ei ailenwi ar y cam diweddar hwn?
Yn ail, fe hoffwn i ofyn am ddatganiad hefyd, os gwelwch chi'n dda, gan y Gweinidog trafnidiaeth, ynglŷn â chynnal a chadw trenau yn fflyd Trafnidiaeth Cymru. Rwy'n deall y bu'n rhaid tynnu cyfran sylweddol o ddosbarth 175 Trafnidiaeth Cymru oddi ar y gwasanaeth wythnos diwethaf ar ddydd Mercher a dydd Iau oherwydd bod nifer ohonyn nhw wedi mynd ar dân o fewn un mis. Fe arweiniodd hynny at gwtogi neu ganslo dros 100 o wasanaethau, gan gynnwys pob gwasanaeth i Dreherbert a'r gwasanaethau hynny i'r gorllewin o Gaerfyrddin. Nawr, fel rwy'n deall, mae gofyn glanhau injan gaeedig mewn trenau yn rheolaidd i atal tanau. Rheolwyd hynny gan y timau cynnal a chadw yn nepo Treganna, ond mae'n debyg i'r contract cynnal a chadw gael ei drosglwyddo i ddarparwr newydd yn ddiweddar. Mae mân atgyweiriadau yn nepo Treganna wedi dod i ben erbyn hyn. A ellid rhoi sicrwydd i ni mewn datganiad y bydd y dosbarth 175 yn parhau i gael eu cynnal mewn modd priodol ar gyfer osgoi sefyllfa arall fel gyda'r tanau hyn?