2. Datganiad a Chyhoeddiad Busnes

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:30 pm ar 7 Mawrth 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Janet Finch-Saunders Janet Finch-Saunders Conservative 2:30, 7 Mawrth 2023

(Cyfieithwyd)

A gaf i ddatganiad, os gwelwch chi'n dda, gan y Gweinidog Newid Hinsawdd ynglŷn â diogelwch adeiladau? Fe gododd fy nghydweithiwr i, Andrew Davies, y mater hwn heddiw ynglŷn â'r sefyllfa frawychus yn Grenfell, gyda channoedd o drigolion yng Nghymru yn byw mewn ofn parhaus y gallen nhw gael eu dal mewn digwyddiad erchyll o'r fath. Fe wnaethom ni roi cwestiwn i mewn, gan ofyn faint o danau mewn fflatiau a fu ers Grenfell, ers 2017, ac fe fu yna 367. Felly, fe allwch chi ddychmygu pa mor ofnus yw pobl.

Ddydd Mercher diwethaf, cymerodd tua 100 o unigolion ran yng nghyfarfod argyfwng diogelwch adeiladau Cymru a gynhaliwyd yma, ac roedd hi'n siomedig—ac fe ddywedaf i hyn ar goedd—er bod Rhys ab Owen a Jane Dodds yn bresennol, nid oedd yr un cynrychiolydd o'r Llywodraeth yno nac unrhyw un o'i Haelodau etholedig. Fel dywedodd ambell un o'r preswylwyr wrthym ni, 'Roedd absenoldeb unrhyw gynrychiolaeth oddi wrth Lafur neithiwr yn dystiolaeth o ddiffyg cydymdeimlad a pharodrwydd i helpu lesddalwyr.'

Llywydd, ceir nifer o faterion y mae angen mynd i'r afael â nhw, ond rwyf wedi eu crynhoi nhw i swm bychan: triniaeth lai ffafriol i lesddeiliaid preifat nag i denantiaid tai cymdeithasol a thai cymdeithasau tai, a chyflafan ariannol, gyda lesddeiliaid yn gorfod ariannu mesurau fel gwyliadwriaeth effro. Ac i'r rhai nad ydyn nhw'n gwybod, gwyliadwriaeth effro yw pan fydd, mewn rhai o'r blociau hyn, y trigolion yn talu am gael rhywun yn bresennol yn yr adeilad 24 awr y dydd, fel pe byddai gwreichionen neu unrhyw beth o'r fath, fe fyddai rhywun yno'n gwylio i sicrhau na fyddai tân gwirioneddol yn cynnau. Cafwyd pryderon ynglŷn â diffyg cymorth iechyd meddwl, methiant o ran cyfathrebu gyda thrigolion a effeithiwyd, arolygon diogelwch adeiladau a gafodd eu trefnu gan Lywodraeth Cymru, ac eto, roedd un wraig yn arbennig wedi bod yn aros 18 mis am £75,000. Felly, mae yna sawl agwedd i'r argyfwng dychrynllyd hwn ac rwy'n teimlo y dylai'r Gweinidog, drwoch chi, Trefnydd, wneud datganiad yn y Siambr hon. Diolch.