4. Datganiadau 90 Eiliad

– Senedd Cymru am 3:12 pm ar 8 Mawrth 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 3:12, 8 Mawrth 2023

Yr eitem nesaf, felly, fydd y datganiadau 90 eiliad. Mae'r datganiad cyntaf gan Natasha Asghar. 

Photo of Natasha Asghar Natasha Asghar Conservative

(Cyfieithwyd)

Diolch o galon am roi cyfle imi gyfrannu heddiw, Lywydd. Wrth inni nodi Diwrnod Rhyngwladol y Menywod heddiw, rwy'n gobeithio y bydd yr holl Aelodau yn ymuno â mi i ddathlu'r grwpiau, y sefydliadau a'r busnesau yng Nghymru sy'n gweithio'n galed i greu gweithlu mwy cytbwys a blaengar, ac rwy'n canmol yr holl fenywod a dynion allan yno sy'n gynghreiriaid, pan ddaw'n fater o greu mwy o gydraddoldeb i fenywod. Mae gweld menywod yn goresgyn rhwystrau ac yn chwalu drwy nenfydau gwydr mewn gwahanol feysydd ledled Cymru yn llenwi fy nghalon â llawenydd.

Mynychais dderbyniad Openreach Cymru yn y Senedd fis diwethaf, ynghyd â phrentisiaid a pheirianwyr, i glywed am ymrwymiad y cwmni i adeiladu gweithlu amrywiol a chynhwysol. Mewn diwydiant sydd wedi cael ei ddominyddu'n draddodiadol gan ddynion, gwelwn fwy a mwy o fenywod ar fyrddau, ac fel cyfarwyddwyr yma yng Nghymru, menywod tra galluog a phrofiadol a menywod tra chymwys yn y byd busnes hefyd.

Heddiw, roeddwn yn ddigon ffodus i fod yn rhan o drafodaeth banel Diwrnod Rhyngwladol y Menywod Tata Steel, ac roedd yn wych gweld cymaint o ddynion, mewn gwirionedd, sy'n gweithio'n galed i helpu menywod i lwyddo. Wrth gwrs, mae ffordd bell i fynd eto, ond mae'n wych clywed enghreifftiau cadarnhaol o ddiwydiannau, gan gynnwys ein Senedd ein hunain yng Nghymru, sy'n gwneud cynnydd ar wella mynediad cyfartal at gyflogaeth, hyfforddiant a datblygu gyrfa. Hefyd rhaid canmol yr holl arwresau allan yno, sy'n dewis herio stereoteipiau a helpu i greu newid cadarnhaol i fenywod ym mhob man. 

Byddaf bob amser yn dweud wrth bob menyw sydd eisiau gwireddu breuddwyd benodol, 'Peidiwch byth â gadael i sylwadau, beirniadaeth ac adborth negyddol rhywun eich rhwystro rhag y bywyd rydych chi'n ei ddymuno, yn breuddwydio amdano ac yn dyheu am ei gyflawni'. Dywedodd dyn doeth wrthyf unwaith, 'Pam y dylai Sul y Mamau ddigwydd ar un diwrnod o'r flwyddyn yn unig? Dylid ei ddathlu bob diwrnod o'r flwyddyn.' A gobeithio y bydd menywod yn cael eu dathlu bob dydd o bob mis o bob blwyddyn yn y dyfodol. Felly, Diwrnod Rhyngwladol y Menywod hapus i chi. 

Photo of Russell George Russell George Conservative 3:14, 8 Mawrth 2023

(Cyfieithwyd)

Yr wythfed o Fawrth yw Diwrnod Rhyngwladol y Menywod, ac rwy'n falch iawn fod Hyb Treftadaeth Canolbarth Cymru yn nodi'r digwyddiad yn fy etholaeth drwy dalu teyrnged i waddol Laura Ashley yng nghanolbarth Cymru.

Yn 2015, daeth yr hyb â 175 o aelodau o gwmni Ashley at ei gilydd mewn aduniad mawreddog, ac o'r digwyddiad hwn gwnaed ymdrech i gadw archifau ac atgofion y rhai a fu'n gweithio gyda'r teulu Ashley. Gwnaeth un ohonynt gwiltiau o'r printiau gwreiddiol yn yr 1970au, a bydd rhai ohonynt i'w gweld yn arddangosfa gwiltiau Laura Ashley yn llyfrgell y Drenewydd, arddangosfa sy'n dechrau heddiw ac a fydd yn para tan 1 Ebrill, ac edrychaf ymlaen at ei mynychu. Mae cadeirydd Ffederasiwn Cenedlaethol Sefydliadau'r Merched wedi derbyn eu gwahoddiad, ynghyd â Sefydliadau'r Merched eraill o bob rhan o Gymru a sir Drefaldwyn. Mae'r hyb yn gobeithio y bydd Cymru ryw ddydd yn gartref i amgueddfa Laura Ashley a fydd yn dod yn atyniad byd-eang, lle bydd ei bywyd a'i gwaith yn cael eu curadu i'r holl fyd ei weld. Laura Ashley yw un o enwau enwocaf sir Drefaldwyn. Agorodd ei siop gyntaf ym Machynlleth, a bu'n byw uwch ei phen gyda'i theulu cyn symud i lawr y lôn i Garno.

Fel sylfaenydd yr hyb treftadaeth a'r pŵer y tu ôl i'r genhadaeth uchelgeisiol i ddiogelu gwaddol Laura Ashley yng nghanolbarth Cymru, hoffwn longyfarch a diolch i Ann Evans, sydd bellach wedi cael caniatâd i ddefnyddio a benthyg archifau ar gyfer y dyfodol. Fel menyw fusnes lwyddiannus iawn ym Mhrydain wedi'r rhyfel, mae Laura Ashley yn cael ei hystyried yn eicon benywaidd, a hynny'n haeddiannol. Felly, rwy'n falch iawn o gael cyfle i goffáu ei gwaddol, gwaith yr hyb treftadaeth a Diwrnod Rhyngwladol y Menywod, i gyd gyda'i gilydd.

Photo of Jack Sargeant Jack Sargeant Labour 3:16, 8 Mawrth 2023

(Cyfieithwyd)

Yr wythnos hon fe wnaeth Helen Ward, sydd wedi sgorio mwy o goliau na neb dros Gymru, gyhoeddi ei hymddeoliad o'r byd pêl-droed. Gwnaeth Helen gyfraniad enfawr i bêl-droed gan chwarae 105 o gemau dros Cymru, a sgorio 44 o goliau. Mae'n un o ddim ond naw o bobl a gynrychiolodd Gymru ar y cae pêl-droed dros 100 o weithiau. Daeth Helen â chymaint o atgofion arbennig i bawb ohonom fel cefnogwyr pêl-droed yn ystod ei gyrfa, ac rydym yn ddiolchgar iawn iddi am hynny.

Lywydd, pa ffordd well na Diwrnod Rhyngwladol y Menywod i ddathlu cyflawniadau rhyfeddol Helen a chydnabod y rhan enfawr a chwaraeodd fel esiampl i gynifer o bobl nawr ac mewn blynyddoedd i ddod? Fe wnaeth Helen i bawb ohonom deimlo'n falch o fod yn Gymry, ac rwy'n gwybod ei bod hi'n falch o wisgo'r crys hwnnw. Lywydd, os caf, fe wnaf orffen drwy ddyfynnu geiriau Helen ei hun:

'Ni fydd y balchder rwy'n ei deimlo bob tro y clywaf y geiriau; "Mae Hen Wlad Fy Nhadau" a'r ymdeimlad o berthyn byth bythoedd yn fy ngadael.'

Helen, oddi wrthym ni yma yn Senedd Cymru, diolch yn fawr.

Daeth y Dirprwy Lywydd (David Rees) i’r Gadair.