Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:54 pm ar 14 Mawrth 2023.
Llywydd, cefais gyfle i drafod gwaith adolygiad McAllister-Williams gyda Keir Starmer. Cyfeiriodd ato'n benodol yn yr araith a wnaeth i gynhadledd y Blaid Lafur, ac fe'm calonogwyd yn fawr gan y ffaith ei fod yn benderfynol o ddangos parch priodol tuag at waith y comisiwn Cymreig hwnnw, gan aros am ei argymhellion cyn penderfynu ar bolisïau a fydd yn mynd i mewn i faniffesto'r Blaid Lafur. Mae hynny'n newyddion da iawn i Gymru, yn enwedig o gofio safon y gwaith y mae comisiwn Williams-McAllister yn ei wneud.
Nid yw polisïau Llywodraeth Lafur Cymru wedi newid o ran cyfiawnder a chydnabod rhywedd. Credwn i adolygiad Thomas ddod i'r casgliad, mewn unrhyw ystyr synhwyrol, bod dadl o blaid datganoli cyfiawnder i Gymru. Credwn fod natur awdurdodol ei ddadansoddiad a'i argymhellion yn golygu bod yr achos hwnnw'n cael ei wneud, a byddwn yn parhau i ddadlau dros hwnnw.
Mae'n rhaid i weithredu'r polisi hwnnw ddechrau yn rhywle, ac mae adroddiad Gordon Brown yn awgrymu y dylai ddechrau gyda chyfiawnder ieuenctid a gyda'r gwasanaeth prawf, a byddai'r rheiny'n gamau cyntaf pwysig iawn, iawn. Y camau cyntaf yn aml yw'r camau anoddaf oll ar daith, ac, o ran cydnabod rhywedd, rydym yn parhau i gydgeisio nawr, gyda Llywodraeth bresennol y DU, ddatganoli'r pwerau hynny yma i Gymru. Does dim rheswm pam na fyddai pwerau yr ydym yn eu ceisio o dan un set o amgylchiadau yn bwerau y byddem yn parhau i'w ceisio o dan rai eraill.
Mae'r ffordd y mae penderfyniadau'n cael eu gwneud o'r diwedd mewn maniffesto gan y Blaid Lafur, sy'n cwmpasu'r Deyrnas Unedig gyfan ac a fydd â llawer, llawer o flaenoriaethau sy'n cystadlu â'i gilydd ar gyfer Llywodraeth Lafur tymor cyntaf yn dod i rym, yn adnabyddus. Bydd lleisiau o Gymru yn yr ystafell pan ymgymerir â phroses y maniffesto hwnnw, a byddan nhw'n dadlau dros y mathau o bolisïau y mae arweinydd Plaid Cymru wedi'u hailadrodd y prynhawn yma.