3. Cwestiynau i’r Gweinidog Newid Hinsawdd – Senedd Cymru ar 14 Mawrth 2023.
8. Beth yw polisi Llywodraeth Cymru o ran ailstocio coedwigaeth a choetir? OQ59243
Diolch, Mark Isherwood. Mae angen i ni gynyddu gorchudd coed yng Nghymru. Fel arfer mae'n rhaid ailblannu coetir sy'n cael ei dorri i lawr fel amod i'r drwydded dorri. Pan fo rhesymau da dros beidio â gwneud hynny, gwneir iawn am golli gorchudd coed yn rhywle arall fel arfer.
Diolch. Mae cefnogaeth eang i gynlluniau ar gyfer coedwig genedlaethol i Gymru, sef rhwydwaith enfawr o goed a choedwigoedd ar draws y genedl sy'n agored i bawb gael eu harchwilio a'u mwynhau. Fodd bynnag, mae coetiroedd yn parhau i gael eu gweld fel nwydd cyhoeddus hyd yn oed pan fydd yn darparu cynefin delfrydol i brif ysglyfaethwyr sy'n ysglyfaethu nythod a chywion, sef y prif beth sy'n achosi, er enghraifft, methiant y gylfinir i fridio. Pa gamau penodol, felly, ydych chi'n eu cymryd i sicrhau bod targed Llywodraeth Cymru ar gyfer plannu coetiroedd yng Nghymru yn ystyried hyn ymhellach, sy'n ganolog i adferiad natur? Hefyd, sut ydych chi'n mynd i ymdrin â phryderon a godwyd gyda mi gan etholwr o sir y Fflint fod eich cynllun Fy Nghoeden, Ein Coedwig yn gweld coed yn cael eu plannu'n rhy agos at ei gilydd gydag ychydig iawn, os o gwbl, o le iddyn nhw ddatblygu'n iawn, ac, yn olaf, gan Gymdeithas Tir a Busnes Cymru y dylai plannu coed newydd fod ar y cyd â strategaeth iechyd coed i gefnogi'r rhai hynny sy'n rheoli coetiroedd wrth gael gwared yn brydlon ar goed sydd wedi'u heintio a phlannu rhai newydd yn eu lle, er mwyn lleihau lledaeniad yr afiechyd, pan fo gennym ni argyfwng o ran ynn a llarwydd a phroblemau yn dod i'r amlwg o ran derw? Diolch yn fawr.
Diolch, Mark. Rwy'n talu teyrnged i'ch ymdrechion ar ran y gylfinir. Rydych chi'n gwybod fy mod i wedi dod i gyfarfodydd rhaglen amddiffyn y gylfinir. Rwy'n falch iawn o weld ein bod ni'n gweithio ochr yn ochr â nhw. Gwnaf i ond dweud, a dywedais i hyn dros y penwythnos wrth nifer o grwpiau y siaradais i â nhw, ein bod ni'n defnyddio'r goeden fel symbol eiconig o'r hyn yr ydyn ni'n ceisio ei wneud wrth ddal carbon ac mewn gwaith cadarnhaol o ran natur, yn yr un ffordd ag y mae'r World Wildlife Fund yn defnyddio'r panda. Nid oes neb yn meddwl bod y World Wildlife Fund, felly, yn credu y dylai pandas fod ym mhob cwr o'r blaned, ac nid ydyn ni'n meddwl y dylai coed fod ymhob man yng nghefn gwlad. Mae'n symbol eiconig. Rydych chi'n gwybod cystal â mi ein bod ni'n adfer llawer iawn o fawndir naturiol. Yn amlwg, ni ddylai hynny fod yn goedwig. Ni ddylai dolydd agored sy'n llawn rhywogaethau fod yn goedwigoedd. Er hynny, lle y dylai coedwigoedd fod, rydyn ni ar ei hôl hi'n druenus, felly mae angen i ni ailgyflenwi, ac mae angen i ni ailgyflenwi'n gyflym, ond y goeden gywir yn y lle cywir.
O ran menter Fy Nghoeden, Ein Coedwig, mae pob coeden yn dod gyda rhaglen i'ch helpu chi i ddeall sut a ble i'w phlannu a sut olwg ddylai fod arni ar wahanol gamau; mae cyfoeth o arbenigedd ar gael trwy Coed Cymru i helpu pobl, ac wrth gwrs, byddwn ni hefyd yn plannu eich coeden rhywle arall ar eich rhan os nad ydych chi'n ddigon ffodus i fod â gardd sy'n addas i'w derbyn. Mae hi wedi bod yn rhaglen boblogaidd iawn.
Rydw i hefyd wedi plannu coed drwy fenter yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol mewn ysgolion yn fy ardal i, a byddwn i'n annog pob un ohonoch chi i gymryd rhan yn hynny. Maen nhw'n goed blodau, ac maen nhw'n dod â chyfoeth o wybodaeth a phrofiad i'r plant sy'n llawn cyffro i wneud hynny—â diddordeb mawr yn fy sgwrs â nhw ynghylch gyrfa mewn coedwigaeth yn y dyfodol. Felly, rydyn ni'n gwneud llawer o'r pethau iawn yma.
Nid ydw i eisiau dwyn perswâd ar bobl i beidio â phlannu coed yn eu gerddi, ond mae'n dod gyda chynllun ar gyfer sut i wneud hynny—mae'n dod gyda chyfarwyddiadau, fel petai. Rwy'n annog pobl i fynd draw i'w hybiau tra'u bod nhw'n agored a chasglu coeden a'i rhoi i'ch ysgol leol, os ydych chi eisiau, oherwydd mae'n rhan bwysig iawn o ailgysylltu ein poblogaeth â'r amgylchedd naturiol, ond mae'n golygu'r goeden gywir yn y lle cywir. Os ewch chi draw i un o'r hybiau, bydd y bobl sy'n dosbarthu'r coed yn cael sgwrs hir â chi ynghylch ble'r ydych chi eisiau rhoi'r goeden a pha fath o goeden fydd yn fwyaf addas ar gyfer eich darn o dir neu'ch gardd chi.
Byddwn i wrth fy modd â Chymru'n llawn pandas, mae'n rhaid i mi ddweud. Gallech chi fod yn hyrwyddwr pandas bryd hynny, Darren Millar, i ddod â ni—[Chwerthin.] Iawn, iawn. Diolch yn fawr i'r Gweinidog a'r Dirprwy Weinidog.