Yr eitem nesaf, felly, yw eitem 8. Hwn yw'r datganiad gan y Gweinidog addysg ar Adnodd—cefnogi'r Cwricwlwm i Gymru. Dwi'n galw ar y Gweinidog i wneud ei ddatganiad—Jeremy Miles.

Diolch, Llywydd. Mae cael mynediad at adnoddau addysgol a deunyddiau ategol dwyieithog o safon uchel yn ganolog i'n gweledigaeth a'n cenhadaeth ar gyfer addysg yng Nghymru. Bydd adnoddau addysgol o ansawdd uchel a wnaed yng Nghymru i Gymru yn gwella ansawdd y dysgu ac yn hybu dilyniant dysgwyr.

Dyna pam, fis Mawrth y llynedd, y cyhoeddais fy mwriad i sefydlu cwmni yn benodol i oruchwylio'r ddarpariaeth o adnoddau a deunyddiau dysgu pwrpasol, o ansawdd uchel ac amserol. Dwi'n falch o ddweud heddiw bod Adnodd wedi'i sefydlu ac y bydd yn weithredol o 1 Ebrill.  

Bydd Adnodd yn darparu platfform i gydweithio a chyd-awduro, fydd yn cefnogi ffordd fwy strategol o ddarparu a chomisiynu adnoddau addysgol. Bydd yn sicrhau cydraddoldeb ac ecwiti yn y ddarpariaeth yn y Gymraeg a'r Saesneg. Bydd yn gwarantu adnoddau o ansawdd, ac yn gwneud y mwyaf o’r arbenigedd sydd ar gael yn genedlaethol.

Mae gweithio gyda rhanddeiliaid o'r sectorau addysg, creadigol a chyhoeddus wedi bod, a bydd yn parhau i fod, yn hanfodol i ddarparu adnoddau addysgol a deunyddiau ategol 'gwnaed yng Nghymru'.

Cynhaliwyd sgwrs rhwydwaith genedlaethol yn 2021, gyda ffocws ar ymarferwyr. Canlyniad hyn oedd athrawon yng Nghymru yn cyd-awduro canllaw adnoddau a gyhoeddwyd gennym ni fis Gorffennaf diwethaf. Bydd y canllaw hwn yn fan cychwyn ar gyfer gwaith Adnodd. Mae'n nodi’r egwyddorion allweddol ar gyfer datblygu adnoddau. Dylai'r datblygu ac argaeledd o adnoddau adlewyrchu anghenion ysgolion a lleoliadau fel rhan o'u gwaith o ddylunio a datblygu’r cwricwlwm. Felly, mae ymgysylltu gydag ymarferwyr yn elfen hanfodol o ran datblygu adnoddau 'gwnaed yng Nghymru'. Mae'r ymgysylltu hwnnw hefyd yn ymestyn i sefydliadau rhanddeiliaid allanol a mewnbwn arbenigol. Dylai'r broses hefyd gynnwys dysgwyr, i sicrhau bod yr adnoddau yn briodol ac yn atyniadol.

Mae hefyd yn hanfodol bod Adnodd yn cynnig llwyfan i ymgysylltu gyda dysgwyr ac ymarferwyr ar sut i wneud y defnydd gorau o adnoddau. Bydd Adnodd yn darparu'r lle hwnnw ar gyfer hybu ac ymgysylltu, er mwyn sicrhau bod y profiad o ddefnyddio'r adnoddau yn gadarnhaol ac yn gynhyrchiol i bawb.

Adnodd fydd y gwasanaeth go-to hawdd ei adnabod, fydd yn hwyluso cydweithio rhwng ymarferwyr a rhanddeiliaid eraill i greu adnoddau o ansawdd, sy’n cyd-fynd ag egwyddorion y Cwricwlwm i Gymru a sydd gyda rhesymeg dysgu clir. Dwi’n glir bod yn rhaid parhau i sicrhau bod adnoddau sy’n deillio o hynny ar gael drwy blatfform Hwb, fel bod gan ysgolion a lleoliadau y gofod amlwg ac unigryw hwnnw i gael adnoddau addas, o ansawdd, wedi’u gwneud yng Nghymru.

Mae’n bleser gen i gyhoeddi penodiad Owain Gethin Davies yn gadeirydd dros dro ar fwrdd Adnodd. Fel Pennaeth Ysgol Uwchradd Dyffryn Conwy, mae’n arweinydd profiadol yn maes addysg, a chanddo gefndir o ddatblygu’r cwricwlwm, cynllunio strategol y Gymraeg mewn addysg, arolygu a datblygu arweinyddiaeth. Dwi’n hyderus y bydd ei brofiad a’i arbenigedd yn ei alluogi i sefydlu corff cenedlaethol fydd yn deall a bodloni anghenion ymarferwyr.

Dwi hefyd wedi penodi pump aelod anweithredol i’r bwrdd—Huw Lloyd Jones, Nicola Wood, Sioned Wyn Roberts, Dr Lucy Thomas a Lesley Bush. Mae’r unigolion hyn yn dod ag amrywiaeth o sgiliau a phrofiad i’r bwrdd, yn cynnwys llywodraethiant, cyfreithiol, awdit a risg, comisiynu cynnwys addysgol a chyhoeddi, yn ogystal â phrofiad ac arbenigedd addysgol ac anghenion addysgol ychwanegol. Byddwn ni'n chwilio am ddau aelod arall i'r bwrdd yn y chwe mis nesaf, yn benodol er mwyn sicrhau bod gennym ni gynrychiolaeth o’r cymunedau du, Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig. Bydd y bwrdd yn ymgynghori gyda chynrychiolwyr o'r cymunedau hyn yn y cyfamser, er mwyn sicrhau bod ystyriaeth lawn o leisiau du, Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig yn rhan annatod o’i waith o'r dechrau.

Bydd gwaith yn mynd rhagddo yn ystod y misoedd nesaf i adeiladu’r cysylltiadau, y systemau, a’r sylfeini angenrheidiol i’r cwmni allu gweithredu’n effeithlon. Yn ei flwyddyn gyntaf, dwi am i Adnodd ymgysylltu gyda rhanddeiliad i ofyn eu barn a chael adborth ar pa adnoddau sydd eu hangen, y dull gorau a mwyaf cynhwysol o gomisiynu adnoddau, sut i gydweithio i ddatblygu adnoddau, a sut y dylai proses o sicrhau ansawdd edrych.

Mae yna amrywiaeth enfawr o adnoddau allan yna, ac mae angen i ymarferwyr wybod bod yr adnoddau maen nhw'n buddsoddi eu hamser ynddyn nhw, a'r hyn rydyn ni'n buddsoddi adnoddau cyhoeddus prin ynddo, yn adnoddau sy'n seiliedig ar dystiolaeth, sy'n gweithio ac sy'n adlewyrchu egwyddorion a rhesymeg y Cwricwlwm i Gymru. Dyna pam byddaf yn gofyn i Adnodd ddatblygu fframwaith sicrhau ansawdd adnoddau.

Yn y dyfodol, bydd Adnodd hefyd yn datblygu ac yn buddsoddi mewn sgiliau a’r capasiti i greu, rhannu a chyhoeddi adnoddau addysgol yng Nghymru. Gan weithio gyda'r rhwydwaith cenedlaethol, er enghraifft, bydd cyfleoedd i rannu arbenigedd a phrofiad, a datblygu gallu ysgolion ac ymarferwyr wrth greu adnoddau sy'n cefnogi eu cwricwlwm lleol.

Mae dros £4 miliwn ar gael yn flynyddol i adnoddau a deunyddiau ategol Cymraeg a dwyieithog. Bydd cynllun pontio yn sicrhau trosglwyddiad di-dor o’r gwaith i Adnodd, gan sicrhau nad oes bylchau mewn comisiynu, a bydd yn darparu lle i Adnodd ddatblygu model fydd yn gyfan gwbl 'gwnaed yng Nghymru i Gymru'.

Dwi wedi ymrwymo i weledigaeth Adnodd ac yn falch o fod yn bartner allweddol wrth iddo gychwyn ar y daith gyffrous hon. Dwi'n hyderus y bydd yn gwneud gwahaniaeth ac y bydd Adnodd yn elfen bwysig o lwyddiant Cwricwlwm i Gymru wrth iddo gael ei gyflwyno. Byddaf i wrth gwrs yn diweddaru Aelodau ar ddatblygiadau yn fy adroddiad blynyddol ar ddiwygio'r cwricwlwm.

Edrychaf ymlaen at weithio gydag Owain Gethin ac aelodau'r bwrdd i wireddu'r uchelgais hon i gefnogi'r system addysg yng Nghymru.

Diolch yn fawr, Minister, for your statement today. Of course, we all want to see the Welsh language properly supported, especially after what can only be considered disastrous census results. Whilst we in the Welsh Conservatives are supportive of Adnodd being set up, don't you think it could be considered short sighted to have the company that is set to take the reigns of the crucial learning materials for the new curriculm to be delivered so long after the roll-out of the curriculum itself has begun? Surely, we now have another cohort of students who have missed this opportunity with this delay.

Now, whilst your focus has been on establishing a company to manage learning materials, do you not recognise that you have failed to ensure that there are sufficient Welsh-speaking teachers, particularly Welsh-speaking teachers in core subjects, to actually utilise these materials? We have a staffing crisis in Wales, yet you are producing materials without the teachers to actually teach them. So, Minister, how will these materials be properly used without the sufficient number of Welsh-language teachers in Wales?

It's not just the lack of teachers to utilise the materials that concerns me. It's crucial that, with cuts to the education budget now announced by your Government, you ensure this company delivers on its stated mission and proves itself to be a good use of Welsh Government funding and efforts. We always hear of new boards being set up for various portfolios across this Welsh Government and, quite often, when you look into them, there's not much transparency, you never know how often they meet, where the minutes of these meetings go. So, what assurances can you give that this will be a transparent board and that they will be accountable? Can we be sure this approach is cost-effective? If so, what mechanisms have you put in place to ensure the taxpayer isn't footing an ever-growing bill?

The fall in the number of children and young people able to speak Welsh was a critical component in the extremely poor latest census results, indicating that the present strategy of Welsh education provision is demonstrably failing, and has done since the start of devolution. A question I have for you also: you know we have GwE in north Wales—how will this board function and work with those kinds of organisations, this organisation? I suppose, for me—. There won't be any duplication, I hope. So, what mechanisms do you have in place to ensure that these materials are properly utilised in schools and that learners can get the most from them? And is there going to be sufficient training for current teachers to deliver these materials and to get the best out of them? Diolch.

I thank the Member for that range of questions. I think some are more germane to the statement than others. I think it is important to avoid duplication. I think we achieve that principally by this company having an entirely different function from, for example, the consortia, which she mentioned in her question. But it's obviously a legitimate point for her to raise. I can assure her that the activity that this body will be undertaking isn't duplicative. Indeed, it's intended to take on functions that are currently discharged, I would suggest, less than strategically across the network of providers. So, the whole point of this is to bring together the range of commissioning activities, including, by the way, from the Welsh Government, because it is important, as she says, to make sure this is streamlined and focused. I think the opportunity that establishing Adnodd represents is for it to be a focal point for creators, practitioners and other bodies in the education system to look to this body in order to give direction and obviously also to commission resources. What teachers have said is that they want to work with an organisation where their voice can be heard and their experience can help shape the resources that are available, so she's right to make the point that the voice of teachers is important in this, and I can assure her that both in my initial letter to the board and in my discussion with the chair I've emphasised how important it is for the new body to be seen as the go-to body for practitioners when they're looking for resources.

One of the key advantages in how we've structured the roles and responsibilities of Adnodd is to make sure, which is implicit in her question, that we have that wide range of materials that are consistent with the curriculum, so that we don't have publishers who are looking to take advantage of a new opportunity in Wales, but perhaps don't actually understand the principles of the curriculum. We want to move away from that, and to make sure that resources are available in Welsh as well as in English.

Mabon—. Nage, dim Mabon ap Gwynfor. Sori, Mabon, i roi ofn i ti. Heledd Fychan. O, dyw e ddim yna hyd yn oed. [Chwerthin.]

Diolch, Llywydd, a diolch, Weinidog, am y datganiad heddiw. Yn amlwg mae hyn i'w groesawu'n fawr iawn, iawn, iawn, a dwi'n meddwl bod y manteision rydych chi wedi'u hamlinellu'n sicr yn mynd i fod yn cael eu croesawu gan athrawon. Un o'r pethau rydych chi wedi'u clywed, a finnau hefyd, drwy siarad efo athrawon, ydy eu bod nhw'n croesawu'r cwricwlwm newydd yn fawr ond bod y syniad efo adnoddau a'r pryder bod gennym ni ddim yr adnoddau, yn arbennig yn y Gymraeg, yn bryderus. Yn sicr, o rai o'r ymweliadau dwi wedi bod arnynt i ysgolion Cymraeg yn fy rhanbarth yn ddiweddar, dwi'n gweld athrawon wrth eu boddau efo'r cwricwlwm newydd, ond hefyd yn treulio lot fawr o amser ar y funud yn cyfieithu gyda'r nosau, yn y gwyliau ac ati, er mwyn sicrhau bod yna ddeunydd newydd ac addas ar gael, a bod hynny, wrth gwrs, yn ychwanegu at lwyth gwaith. Felly, dwi'n credu bod hyn i'w groesawu'n fawr iawn, iawn.

Mae o hefyd i'w groesawu, wrth gwrs, efo'r cyhoeddiad drwy'r cytundeb cydweithio o ran hanes Cymru. Rydyn ni'n sicr bod yna ddiffyg. Dwi'n cofio pan oeddwn i yn yr ysgol, amser maith yn ôl erbyn hyn, ond roedd yna ddiffyg adeg hynny, ac mae gweld mai'r un deunyddiau sy'n cael eu defnyddio hyd yn oed heddiw mewn ysgolion, a'r rheswm weithiau pam nad ydy ysgolion wedi bod yn dysgu hanes Cymru ydy oherwydd diffyg adnoddau yn rhywbeth. Mae wedi bod yn effeithio ar amryw o bynciau, gan gynnwys gwyddoniaeth ac ati, o gael y diffyg. Fel rydych chi'n pwysleisio, cael adnoddau addysgol dwyieithog ond o ansawdd uchel ydy'r hyn rydyn ni'n ceisio'i ddatrys.

Rhai cwestiynau ymarferol, efallai, sydd gen i—dau yn benodol: yr amserlen o ran sicrhau pryd bydd yr adnoddau ar gael. Dwi'n deall, wrth gwrs, dechrau—rydych chi'n cyhoeddi heddiw—deall y cyfnod ymgynghori, ond i'r athrawon hynny sydd wrthi rŵan yn gweithredu'r cwricwlwm newydd ac sydd, efallai, yn gorfod defnyddio deunyddiau eraill ar y funud ac yn gorfod cyfieithu, sut fath o gefnogaeth sydd yn yr interim? Oherwydd mi wnaiff hi gymryd amser i gael yr adnoddau angenrheidiol, a deall hynny'n iawn.

Hefyd, o ran argaeledd y deunyddiau ar gyfer pobl sydd yn addysgu o gartref. Yn amlwg, mae Hwb yn paratoi rhai deunyddiau, ond ai'r bwriad ydy y bydd y deunyddiau hyn drwy Hwb ar gael yna felly? Felly, gobeithio ymateb cadarnhaol. Dwi'n edrych ymlaen at weld sut mae pethau'n mynd. Ond jest i ni gael deall rhwng rŵan a phryd bydd yr adnoddau yma ar gael sut rydyn ni'n mynd i sicrhau bod y gefnogaeth yna.

Wel, diolch i'r Aelod am y croeso mae hi wedi'i roi i'r datblygiad hwn. Dwi'n credu beth sy'n bwysig i gofio yw mai nid dyma gychwyn y broses i gomisiynu; mae comisiynu'n digwydd eisoes, ond byddwn i'n dweud, i fod yn gwbl onest, ei fod e'n digwydd mewn ffordd sydd yn anstrategol ar draws y system. Ond mae gennym ni gynllun i sicrhau ein bod ni'n symud dros amser o'r comisiynu sy'n digwydd, er enghraifft, o fewn Llywodraeth Cymru, i'r corff newydd mewn ffordd sydd yn esmwyth.

Blaenoriaeth gyntaf y corff fydd sefydlu strwythur o ran staffio ac ati. Felly, y brif flaenoriaeth yw sicrhau bod prif weithredwr yn cael ei gyflogi. Y gobaith yw y bydd hynny'n digwydd erbyn, dywedwch, mis Medi, ac wedyn cynllun staffio o amgylch hynny, yn cynnwys, dros dro, secondiadau fel bod corff o bobl sydd yn brofiadol ar gael er mwyn gweithio ar y strategaeth. Mae'n iawn i ddweud mai un o'r prif bryderon ymhlith rhanddeiliaid yw'r diffyg adnoddau Cymraeg ar gyfer y cwricwlwm newydd, ac mae'r profiad o adnoddau digonol yn ystod COVID-19 fel rhan o'r pethau digidol hefyd wedi bod yn ystyriaeth wrth sefydlu y corff hwn.

Fel gwnes i sôn yn y datganiad, fe wnaethon ni glywed lleisiau ymarferwyr yn y rhwydwaith genedlaethol, ond hefyd wedi trafod gyda grŵp o randdeiliaid i edrych ar amryw opsiynau er mwyn deall sut orau i strwythuro'r corff yma, ac rwy'n credu dyma'r ffordd orau bosib o wneud hynny. Mae'n endid hyd braich o'r Llywodraeth ond wedyn yn diwallu anghenion rhanddeiliaid yn fwy hyblyg, byddwn i'n dweud, nag y mae unrhyw Lywodraeth yn gallu ei wneud. Felly, rwy'n gobeithio byddaf i'n gallu rhoi datganiad maes o law ar gynnydd yn y maes hwn, ond jest i roi sicrwydd i'r Aelod fod cynllun eisoes yn bodoli i barhau i gomisiynu, ond pan fydd y corff yn fwy gweithredol, bydd mwy o gyfle i wneud hynny mewn ffordd strategol ac sydd yn fwy deniadol i gyhoeddwyr a dylunwyr a phobl sy'n creu cynnwys ar draws y sector.

Diolch i'r Gweinidog.