6. 5. Datganiad: Prentisiaethau yng Nghymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:03 pm ar 14 Mehefin 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Llyr Gruffydd Llyr Gruffydd Plaid Cymru 4:03, 14 Mehefin 2016

Diolch yn fawr iawn, Ddirprwy Lywydd. A gaf i eich llongyfarch chi, Weinidog, ar eich penodiad, ac rwy’n edrych ymlaen yn fawr iawn i gysgodi’r elfen sgiliau o’ch portffolio chi, ac a gaf i hefyd ddiolch i chi am y datganiad y prynhawn yma? Mi gychwynnaf drwy bigo fyny ar y sylwadau roeddech yn eu gwneud tuag at ddiwedd eich datganiad ynglŷn a’r lefi prentisiaethau. Roeddech chi’n dweud bod yna’n dal ddim eglurder llwyr. Wel, mi fyddwn i yn gwerthfawrogi bach fwy o gig ar yr asgwrn o safbwynt sefyllfa’r trafodaethau rydych chi’n eu cael gyda Llywodraeth y Deyrnas Unedig. Byddwn yn ddiolchgar am ddiweddariad efallai ar faint o drafod sydd yna i ddechrau, ac hefyd ai mater yn eich barn chi o ddiffyg rhannu gwybodaeth yw hi, neu a ydych chi’n meddwl bod yna broblem fwy sylfaenol o safbwynt dryswch ynglŷn a sut bydd y lefi yn gweithio, a goblygiadau hynny i Gymru. Byddwn i hefyd yn falch o glywed eich barn chi a fydd y lefi yn weithredol o fewn yr amserlen wreiddiol, neu a ydy hi’n debygol y byddwn ni’n gweld oedi, oherwydd mae yna sôn wedi bod am y posibilrwydd hynny yn Lloegr, beth bynnag.

Ac os yw’r lefi yn dod i Gymru, mae yna gwestiynau wedi bod ynglŷn ag, os oes arian ychwanegol, a fydd hwnnw yn cael ei Farnett-eiddio, a rhyw bethau felly. Ond os ydyw yn cael ei Farnett-eiddio, a fyddwch chi fel Llywodraeth yn amddiffyn yr arian ychwanegol yna ar gyfer prentisiaethau yng Nghymru neu a fydd yr arian yna’n mynd i goffrau ehangach Llywodraeth Cymru?

Rŷch chi’n cyfeirio wrth gwrs at yr ymrwymiad clir i greu 100,000 o brentisiaethau yn y pum mlynedd nesaf ac mae hynny yn rhywbeth, wrth gwrs, rŷm ni yn ei rannu, ond mae yna, efallai, destun dadl ynglŷn â niferoedd y prentisiaethau sydd wedi’u creu dros y pum mlynedd ddiwethaf. Felly, er eglurder, mi fyddwn i’n gofyn i chi, efallai, jest i fod yn glir mai’ch bwriad chi fel Llywodraeth yw mynd y tu hwnt i’r hyn sydd wedi cael ei gyflawni o safbwynt niferoedd yn ystod y Llywodraeth ddiwethaf. Yn hynny o beth, a allwch chi ein sicrhau ni eich bod chi’n hyderus bod y capasiti yn bodoli ymhlith y cyrff perthnasol i gyflawni y lefel yna o brentisiaethau? Ac, am fod yr ymrwymiad rŷch chi wedi’i wneud yn eich maniffesto yn cyfeirio at ddarpariaeth i bob oed, o safbwynt prentisiaethau, a allwch chi hefyd roi sicrwydd i ni na fydd hynny’n cael unrhyw effaith negyddol ar y ddarpariaeth i’r rhai dan 25 oed?

Rŷch chi hefyd yn eich datganiad yn dweud eich bod chi am dyfu mathau arbennig o brentisiaethau, cynyddu cyfranogiad grwpiau sydd wedi eu tangynrychioli—er enghraifft, mwy o ddarpariaeth drwy gyfrwng y Gymraeg. Mae yna gyfeiriad penodol at hynny ac rŷm ni’n croesawu hynny yn amlwg, ond sut fyddwn ni’n gwybod sut y mae llwyddiant yn edrych? Beth yw’r mesur? A fydd yna darged i fesur y llwyddiant? Rŷm ni’n gwybod mai dim ond rhyw 3 y cant o brentisiaethau sy’n cael eu cyflawni drwy gyfrwng y Gymraeg ar hyn o bryd; beth yw nod eich Llywodraeth chi dros y pum mlynedd nesaf? I ba lefel yr hoffech chi weld y cynnydd yna yn ei gyrraedd? Wrth gwrs, wedyn, mae cwestiwn ehangach ynglŷn â sut rŷch chi’n bwriadu cyflawni hynny. Mi ddywedoch chi, er enghraifft, mewn datganiad yn ôl ym mis Ionawr yn ystod y Llywodraeth ddiwethaf eich bod chi’n edrych o ddifrif ar sut i wella a chryfhau y ddarpariaeth cyfrwng Cymraeg. Byddwn i’n ddiolchgar am wybodaeth ynglŷn ag unrhyw waith sydd wedi’i wneud ers hynny yn y maes arbennig yna.

You also said in a statement earlier this year that you intended rolling out shared apprenticeship schemes, which clearly are particularly valuable to smaller businesses. The proposed apprenticeships levy shouldn’t impact them as such, but clearly the wider disruption to the sector may well have implications. Maybe you could outline the progress you’ve made on shared apprenticeships or at least your intentions and aspirations in that respect over the next few years.

Finally, Minister, we know that the return on investment from apprenticeships is very significant with every £1 invested bringing benefits of up to £74 over a lifetime according to the National Training Federation Wales, compared with £57 when investing in higher education or a degree, maybe more specifically. So, would you agree with me that apprenticeships represent one of the best examples of the effective use of European structural funds in Wales, demonstrating a key and clear benefit of Wales’s membership of the European Union?