Wel, diolch i chi am y gyfres honno o gwestiynau. Nid wyf yn rhannu eich asesiad optimistaidd y bydd pobl yn manteisio ar y prawf cyhyd â’u bod yn deall bod prawf yn bodoli neu’n deall y risg o ganser. Nid wyf yn siŵr nad oes llawer o bobl yn gwneud y dewis hwnnw hyd yn oed. Felly, mae yna lawer o ffactorau risg i ganlyniadau iechyd y mae pobl yn eu hanwybyddu. Yn aml ceir ymwybyddiaeth uchel iawn o batrymau ymddygiad iechyd a’u heffeithiau. Yr her felly yw sut rydym yn perswadio pobl i newid eu hymddygiad eu hunain, a sut rydym yn ei gwneud hi’n hawdd iddynt wneud hynny, boed yn smygu, yfed, ymarfer corff—amrywiaeth eang o ffactorau.

Hefyd, yn arbennig o ran y targed 62 diwrnod, rwy’n cydnabod nad ydym wedi cyrraedd ein targed ymestynnol. Wrth gwrs, mae’n un o’r pethau hynny—mae gennym darged uwch na Lloegr; pe bai gennym darged Lloegr, byddem yn ei gyrraedd yn rheolaidd. Felly, mae rhywbeth i’w ddweud o hyd, nid yn unig dros gymharu ein hunain â Lloegr, ond dros gael uchelgeisiau gwirioneddol i sicrhau canlyniadau. Oherwydd un o’r pethau y gallwn gael cysur gwirioneddol ac optimistiaeth ohono, yw hyn: nid yn unig y mae mwy a mwy o bobl yn cael diagnosis, yn cael eu gweld a’u trin, ond hefyd mae cyfraddau goroesi canser yn gwella.

Ond mae’n rhaid i ni ei gwneud yn her, ac yn uchelgais, yn y cynllun cyflawni newydd ar gyfer canser i sicrhau bod ein gwasanaethau yn gynaliadwy, fel ein bod yn mynd i’r afael â’r ôl-groniadau ar restrau aros am driniaeth, a lle mae’r triniaethau gorau ar gael yn gyson. Mewn gwirionedd, ein huchelgais yw cael cyfraddau goroesi canser sy’n cymharu â’r gorau yn Ewrop oherwydd, ar draws y DU, nid ydym yn gwneud yn ddigon da, ac mae angen gonestrwydd a chydnabyddiaeth mai dyna lle rydym yn awr, er mwyn gweld y budd a’r gwelliant a gawsom, ac er mwyn cydnabod hynny hefyd, ond ar yr un pryd, mae angen cael uchelgais go iawn ynglŷn â’r dyfodol ac yna canfod ffordd ymarferol o symud ymlaen ar hynny. Ni fydd y cynllun cyflawni yn rhywbeth a fydd yn nwylo Llywodraeth yn unig. Bydd gennym bartneriaeth draws-sector, gan gynnwys y sector gwirfoddol hefyd, yn ogystal â’r GIG, yn ogystal â Llywodraeth, i symud y cynllun yn ei flaen, a gwneud yn siŵr, gobeithio, ein bod yn ei weld yn cael ei weithredu’n llwyddiannus ym mhob man.