3. 3. Dadl gan Aelodau Unigol o dan Reol Sefydlog 11.21(iv): Plant sy’n Derbyn Gofal

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:00 pm ar 29 Mehefin 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Carl Sargeant Carl Sargeant Labour 3:00, 29 Mehefin 2016

(Cyfieithwyd)

Rwy’n falch iawn fod yr Aelod wedi ymyrryd. Wyddoch chi, rydym yn dioddef oherwydd ein llwyddiant ein hunain. Rydym yn ceisio cyrraedd targedau yn llawer rhy aml heb edrych ar bobl. A’r hyn sy’n gywir neu’n anghywir am hynny, gyda’r gwrthbleidiau a gwleidyddion eraill, yw bod cyfle gwych i geryddu pobl drwy ddweud, ‘Nid ydych wedi llwyddo i gael 5 TGAU’, pan ydym, mewn gwirionedd, yn anghofio am yr unigolyn, yn enwedig plant sy’n derbyn gofal. Felly, fy mlaenoriaeth i a blaenoriaethau adran fy nhîm yw gwneud yn siŵr y gallwn fynd i’r afael â phrofiadau niweidiol yn ystod plentyndod yn gynnar, a chredwn y bydd hynny, yn y tymor hwy, yn sicrhau gwell canlyniad, ac unigolyn cyflawn, i bobl na fydd, gobeithio, yn mynd i mewn i’r system ofal yn y broses honno hyd yn oed.

Dros y ddwy flynedd ddiwethaf, rydym wedi gweld gostyngiad yn nifer y plant sy’n derbyn gofal yng Nghymru, ond gofynnaf eto i’r Aelodau edrych yn ofalus ar y niferoedd hynny mewn gofal, gan ein bod yn taflu’r niferoedd hynny o gwmpas, ond mewn gwirionedd, y peth iawn i’w wneud, weithiau, yw diogelu plant yn eu hamgylchedd. A byddaf yn ceisio gwrthdroi’r duedd a sicrhau ein bod yn parhau i ostwng y niferoedd fel sy’n ddiogel, gan gefnogi cymunedau yn ystod y tymor Cynulliad hwn.

Byddaf yn ailymgynnull y grŵp llywio strategol ar gyfer gwella canlyniadau i blant, a sefydlwyd gan y cyn-Weinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol, i ysgogi’r broses o ddiwygio a datblygu dull cenedlaethol ar gyfer plant sy’n derbyn gofal yng Nghymru. Ers ei sefydlu ym mis Medi 2015, mae’r grŵp wedi dwyn rhanddeiliaid allweddol ynghyd a fydd yn edrych, ac sydd wedi edrych, ar ofalwyr maeth a mabwysiadwyr plant sy’n derbyn gofal. Mae llawer o waith i’w wneud yma, ac ar draws adrannau’r Llywodraeth. Dychwelaf at yr hyn a ddywedais yn gynharach am Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol, lle mae pob adran ar draws y Llywodraeth yn edrych ar addysg, tai, trechu tlodi ac iechyd cyhoeddus—sut y gallwn oll wneud cyfraniad er budd pobl ifanc.

Wrth symud ymlaen, bydd y grŵp yn nodi pa ymyrraeth gynnar a chamau ataliol y gellid eu cymryd i helpu i leihau nifer y plant sy’n cael eu rhoi mewn gofal, gan ostwng nifer yr achosion o brofiadau niweidiol yn ystod plentyndod yn sgil hynny. Bydd rhaglen waith y grŵp yn seiliedig ar dair thema allweddol. Un, atal plant rhag cael eu rhoi mewn gofal ac ymyrraeth gynnar; dau, gwella canlyniadau i blant sydd eisoes mewn gofal; a chynorthwyo pobl sy’n gadael gofal i gael dyfodol llwyddiannus a byw’n annibynnol. Mae canlyniadau llwyddiannus yn y maes hwn yn dibynnu ar gydweithrediad ac arweinyddiaeth ar draws adrannau llywodraeth genedlaethol a lleol, a chlywais yr Aelodau’n tynnu sylw at faterion yn ymwneud â’r synergedd rhwng gwasanaethau cymdeithasol ac addysg, a heb os, dyna’r peth iawn i’w wneud. Ar gyfer plant sydd eisoes mewn gofal, rydym wedi ymrwymo i wella’r ddarpariaeth o leoliadau o ansawdd uchel sy’n diwallu eu hanghenion, a rhoi’r sefydlogrwydd a’r cymorth sydd ei angen arnynt i ffynnu. Mae hyn yn cynnwys rhoi fframwaith maethu cenedlaethol newydd ar waith, adolygu ein gorchmynion gwarcheidwaeth arbennig a hybu rhagor o gymorth i ofalwyr sy’n berthnasau.

Rydym yn arbennig o awyddus i sicrhau bod pob plentyn a pherson ifanc yn cyrraedd eu potensial addysgol llawn. Cyhoeddodd Llywodraeth Cymru strategaeth addysg a gwasanaethau cymdeithasol ar y cyd ym mis Ionawr, i godi cyraeddiadau addysgol plant sy’n derbyn gofal, ac mae’n nodi camau gweithredu clir ar gyfer gwella. Byddaf yn adolygu’r ffigurau hynny. [Ymyriad.] Yn wir.