4. 4. Dadl Plaid Cymru: Bil Cymru a’r System Etholiadol

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:18 pm ar 29 Mehefin 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Gareth Bennett Gareth Bennett UKIP 3:18, 29 Mehefin 2016

(Cyfieithwyd)

Rydym wedi cael democratiaeth yn y DU ers peth amser ond mae wedi esblygu’n raddol dros y blynyddoedd. Cafwyd dwy Ddeddf ddiwygio fawr yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg a ymestynnodd y bleidlais yn sylweddol ac a ddileodd lawer o fwrdeistrefi pwdr. Efallai y bydd rhai o’r Aelodau’n cofio enghraifft Old Sarum yn Hampshire, o’u gwersi hanes, lle y dywedwyd mai cath oedd yr unig etholwr. Wel, mae bwrdeistrefi pwdr o fath yn dal i fodoli yma yng Nghymru: llefydd fel Blaenau Gwent, lle yr enillodd un blaid—ac ni ddywedaf pwy—81 y cant o seddi’r cyngor â 55 y cant o’r bleidlais. Ceir enghreifftiau tebyg eraill. Ni waeth pa blaid sy’n elwa, mae system y cyntaf i’r felin yn amlwg yn system etholiadol sy’n aml yn creu sefyllfa y mae’r Aelodau Llafur yn hoffi cyfeirio ati fel y diffyg democrataidd. Mae’r gwaith o graffu a goruchwylio cyngor yn amlwg yn anos mewn sefyllfa lle mae mwyafrif helaeth y seddau gan un blaid. Mewn amgylchiadau o’r fath, efallai y bydd darpariaeth gwasanaethau’r cyngor yn dioddef yn sgil hynny. Yma yn UKIP, rydym yn cefnogi cyflwyno pleidlais sengl drosglwyddadwy fel system fwy democrataidd. Byddwn yn gweithio gyda phwy bynnag arall yn y Siambr sy’n ein cefnogi yn y mater hwn. Diolch.