4. 4. Dadl Plaid Cymru: Bil Cymru a’r System Etholiadol

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:20 pm ar 29 Mehefin 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 3:20, 29 Mehefin 2016

Diolch yn fawr, felly, am y cyfraniadau. Yn gyntaf, wrth gwrs, mae yna welliant o flaen y Cynulliad sydd, i fi, yn ehangu’r ddadl sydd wedi cael ei wneud yn barod yn y Siambr. Pwrpas y ddadl wrth gwrs yw canolbwyntio ar y ffaith y bydd gan y Cynulliad hwn y pŵer i newid y system etholiadol ar y lefel leol, a hefyd ar lefel y Cynulliad yn y pen draw, achos wrth gwrs ein bod ni’n hynod o gefnogol ar y meinciau hyn. Mae’n bwysig dros ben taw y Cynulliad hwn sydd yn rheoli’r system a’r modd o ethol Aelodau i’r Cynulliad hwn yn y dyfodol.

Wrth gwrs, mae’n wir dweud nad yw’r Bil ei hunan, sef Bil Cymru, yn caniatáu taw dim ond 51 y cant o’r pleidleisiau sydd eu heisiau i newid y system, ac rwy’n credu bod hynny’n iawn, achos gyda rhywbeth mor sylfaenol mae’n bwysig dros ben bod yna fwy nag un blaid yn pleidleisio dros unrhyw fath o newid yn y system etholiadol. Nid wyf yn dadlau yn erbyn hynny. Ond i fi, y broblem sydd gyda ni ar hyn o bryd yw’r ffaith bod y ddadl ei hunan yn rhy gul, achos, yn lle dadlau y dylai’r Cynulliad gael y pŵer i newid y system, mae’n dadlau y dylai’r Cynulliad gael y pŵer i newid y system, ond dim ond i un system arall. Felly, mae’n culhau’r ddadl yn lle ehangu’r ddadl.

So, felly, beth mae’r gwelliant yn ei wneud yw sicrhau yn gyntaf—[Torri ar draws.] Wrth gwrs.