Part of the debate – Senedd Cymru am 3:41 pm ar 29 Mehefin 2016.
Diolch i chi, Ddirprwy Lywydd. Hoffwn ddiolch i’r rhan fwyaf o’r Aelodau am eu cyfraniadau. [Chwerthin.] I egluro yn gyntaf oll—i ymdrin â’r gwelliannau. Gwn fod yr Aelodau’n pryderu y dylai cod y gweinidogion fod yn agored—mae’n agored; ei fod yn cael ei ddiwygio a’i adolygu o bryd i’w gilydd—mae hynny’n digwydd; a bod yr Aelodau’n ymwybodol o’r hyn y mae cod y gweinidogion yn ei ddweud mewn gwirionedd. Yr hyn a wna’r gwelliant, wrth gwrs, yw sicrhau fy mod yn parhau i adolygu cod y gweinidogion ac yn wir, y ffordd y mae’n gweithredu a bydd hynny’n parhau yn y dyfodol.
Mae’r ail welliant, yn enw Paul Davies, ynglŷn â’r comisiynwyr, yn gysylltiedig, am wn i, â’r angen i fod yn agored fel Llywodraeth, ond rwy’n gofyn y cwestiwn mewn gwirionedd: a yw hon yn broblem o ddifrif? Gwyddom y dylai’r comisiynwyr fod yn annibynnol ac maent yn annibynnol ar ôl iddynt gael eu penodi. Ni fyddent yn fwy annibynnol pe baent wedi’u penodi gan y Cynulliad Cenedlaethol; rhaid i rywun eu penodi. Yr hyn sy’n bwysig yw eu bod yn gallu gweithredu’n annibynnol cyn gynted ag y cânt eu penodi. Rwy’n credu bod hynny’n rhywbeth sydd wedi digwydd. Nid ydynt yn gweithredu yn enw’r Llywodraeth fwy nag y byddent yn gweithredu yn enw’r Cynulliad pe bai’r Cynulliad wedi’u penodi, ac felly, fy safbwynt i yw fy mod yn sicr yn credu bod comisiynwyr wedi gweithredu’n annibynnol ac wedi cyflawni eu dyletswyddau’n briodol. Nid oes neb wedi awgrymu ar unrhyw adeg fod y comisiynwyr yn cael eu llyffetheirio mewn unrhyw fodd o ran eu gallu i fynegi eu safbwyntiau a mynegi’r safbwyntiau hynny’n briodol.
O ran cynghorwyr arbennig, nid yw hyn yn rhywbeth sy’n digwydd yn San Steffan. Penodir cynghorwyr arbennig gennyf fi; maent hwy hefyd yn ddarostyngedig i god ac mae hynny’n rhywbeth rwyf fi, unwaith eto, yn ei gadw mewn cof wrth iddynt gael eu penodi. Wrth gwrs, disgwylir i gynghorwyr arbennig gadw at y rheolau yn eu swydd ac yn benodol o ran y ffordd y maent yn cadw eu bywyd gwleidyddol, o ran ymgyrchu, ar wahân i’w gwaith fel cynghorwyr arbennig.
Ynglŷn â’r trydydd gwelliant—