Yr eitem nesaf ar yr agenda yw’r ddadl ar ailenwi y Cynulliad Cenedlaethol. Cyn i mi alw ar y Prif Weinidog i wneud y cynnig ac agor y ddadl, hoffwn wneud datganiad byr.

Mae’r Cynulliad bellach yn lle tra gwahanol i’r un a etholwyd yn 1999. Mae nawr yn pasio Deddfau a’n cytuno trethi, yn ogystal â dwyn y Llywodraeth i gyfrif a rhoi canolbwynt i drafodaethau democrataidd ar faterion o bwys i bobl Cymru. Mae’n briodol felly i ni ystyried o ddifrif ailenwi'r sefydliad.

Mae Mesur Cymru sy’n cael ei ystyried yn San Steffan ar hyn o bryd—o bosib wrth ein bod ni’n siarad—yn darparu’r pwerau i’r Cynulliad newid ei enw. Er mwyn cyflawni hyn, bydd rhaid cyflwyno’r ddeddfwriaeth yma, yn unol â threfniadau ein proses deddfwriaethol a bydd angen i ddwy ran o dair o’n haelodaeth gefnogi’r ddeddfwriaeth yma. Mae sicrhau cefnogaeth drawsbleidiol ar gyfer unrhyw gynnig felly yn allweddol.

Os cymeradwyir y cynnig heddiw felly, y camau nesaf fydd i ymgynghori yn fuan ar yr hyn dylai’r enw fod. Mae yna sawl enw posib a sawl term cysylltiol sy’n deillio o’r dewis. Rhaid ystyried pa mor fuan dylid gwneud y newid ac ystyried sut rydym yn cyfathrebu’r newid yn glir a symboli hyn. Dylai’r enw barhau i ysgogi hyder a balchder ymysg bobl Cymru.

Byddaf yn trafod y materion yma ymhellach gyda fy nghyd-Gomisiynwyr ar y cyfle cyntaf ac yn hysbysu’r Cynulliad o’r camau nesaf ar gychwyn tymor yr hydref. Ond, am heddiw, edrychaf ymlaen at glywed sylwadau cychwynnol yr Aelodau ar ailenwi ein Cynulliad Cenedlaethol.

I gyflwyno’r cynnig, rwy’n galw ar y Prif Weinidog, Carwyn Jones.