8. 7. Datganiad: Moderneiddio Trafnidiaeth: y Wybodaeth Ddiweddaraf am Fasnachfraint Cymru a'r Gororau a'r Rhaglenni Metro

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:34 pm ar 12 Gorffennaf 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Russell George Russell George Conservative 5:34, 12 Gorffennaf 2016

(Cyfieithwyd)

Diolch i Ysgrifennydd y Cabinet am ei ddatganiad. Caerdydd a'r cyffiniau, wrth gwrs, yw’r rhanbarth sy'n tyfu gyflymaf yn y DU, ac mae'r twf yn golygu bod mwy o ddefnydd a phwysau cynyddol ar y seilwaith trafnidiaeth sydd eisoes yn bodoli. Gyda hyn mewn golwg, mae'n bwysig bod gwaith moderneiddio diwydiant trafnidiaeth Cymru yn y dyfodol nid yn unig yn ymdopi â’r galw cynyddol hwn ond yn darparu ar gyfer anghenion pobl Cymru ac yn annog llwyddiant a thwf yn y dyfodol yng Nghymru. Yn awr, yn sicr, mae fy mhlaid i’n credu ers tro fod metro de Cymru yn brosiect hanfodol ar gyfer cysylltu pobl de Cymru a sicrhau twf economaidd yn y rhanbarth. Honnodd y Prif Weinidog y mis diwethaf na all y metro fynd yn ei flaen heb arian Ewropeaidd; rwyf yn falch nad oeddech mor llym yn eich datganiad, ond yn dal yn amlinellu'r anawsterau, wrth gwrs, sydd yn gywir.

Ac ystyried canlyniad y refferendwm, rwyf yn awyddus i ddeall sut y bydd Llywodraeth Cymru yn ymdrin â phrosiect metro de Cymru. Mae'r UE—. Rwyf yn meddwl, wrth ateb cwestiynau gan Dai Lloyd, ichi sôn bod 20 y cant o gyfanswm y gost yn dod o gyllid yr UE, ac mae'n rhaid imi gyfaddef, fel y dywedais, mai dim ond newydd edrych ar y ffigurau hyn yr ydw i fy hun, ond mae'n ymddangos i mi fod yr UE wedi cyfrannu £106 miliwn i’r prosiect mewn cyllid datblygu rhanbarthol, a gafodd ei glustnodi ar gyfer metro de Cymru.  Cyfanswm y fargen ddinesig oedd £1.2 biliwn, felly mae fy nghyfrifiad bras yn dangos bod hynny’n 8.8 y cant o gyfanswm y gost, ond rwyf yn derbyn y gallai hynny fod yn anghywir gennyf; rwyf yn disgwyl rhywfaint o eglurhad ar hynny.

Gyda hyn mewn golwg yn ogystal, tybed a gaf i ofyn i Ysgrifennydd y Cabinet pa gynlluniau wrth gefn, os oes rhai, y rhoddodd Llywodraeth Cymru ar waith ar gyfer y prosiect cyn i’r refferendwm gael ei gynnal? A gafodd Llywodraeth Cymru drafodaethau gydag Adran Drafnidiaeth Llywodraeth y DU ynghylch cyllid posibl cyn y refferendwm pe byddai pobl Prydain yn pleidleisio i adael yr UE? A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet roi manylion ynghylch pa drafodaethau y mae wedi'u cael gyda Llywodraeth y DU hyd yma o ran sicrhau’r cyllid hwn? Yn ogystal, pa rannau o brosiect y metro oedd i’w hariannu'n uniongyrchol gan arian yr UE?

O ran ariannu'r prosiect hwn yn y dyfodol, beth fydd cynllun wrth gefn Llywodraeth Cymru os na fydd cyllid ar gael gan Lywodraeth y DU yn y dyfodol agos? A ydych hefyd yn chwilio am ffyrdd eraill o ariannu'r prosiect? Efallai y gallech roi rhywfaint o fanylion ynglŷn â hynny.

Rwyf yn falch eich bod wedi rhyddhau mwy o wybodaeth a manylion ynglŷn â rhaglen metro gogledd Cymru ac rwyf yn croesawu'r galwadau am drydaneiddio a sicrhau’r cysylltedd gorau posibl â Lloegr ac Iwerddon. Mae manylion am sylwedd y prosiect braidd yn brin o hyd, felly edrychaf ymlaen at gael mwy o fanylion am hynny. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet o bosibl roi rhai manylion am y prosiect hwn, gan gynnwys amserlen ar gyfer ei gyflwyno, gwybodaeth am ble y bydd metro gogledd Cymru yn gweithredu a'r cyllid sydd ar gael ar gyfer y prosiect?

Rwyf yn falch hefyd fod Llywodraeth Cymru wedi rhoi rhagor o fanylion am fasnachfraint newydd Cymru a'r gororau, a tybed a wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet roi rhai manylion am ei ddealltwriaeth o'r newidiadau i’r gwasanaethau trawsffiniol. Soniasoch am hynny yn eich datganiad ac rwyf yn awyddus i ddeall hynny’n well.

Yn olaf, fel y dywedais, roeddwn yn siomedig na soniodd Ysgrifennydd y Cabinet am unrhyw fanylion ynghylch sut y mae Trafnidiaeth Cymru’n gweithredu a sut y caiff ei ariannu. Cafodd ei greu ddwy flynedd yn ôl, a honnwyd ei fod yn gorff strategol trosfwaol ar gyfer trafnidiaeth, ond mae cyn lleied o fanylion amdano. Ar hyn o bryd, mae £3.7 miliwn wedi ei wario ar Trafnidiaeth Cymru ac eto nid oes gwefan i’r cyhoedd ac ychydig iawn o wybodaeth sydd ar wefan Llywodraeth Cymru. Hefyd, dylwn ddweud fy mod wedi cyflwyno cwestiwn ysgrifenedig i Ysgrifennydd y Cabinet yn ddiweddar. Fy nghwestiwn oedd hyn: a wnaiff y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am yr amserlenni cyflenwi ar gyfer Trafnidiaeth Cymru? A’r ateb a gefais yn ôl yr wythnos diwethaf oedd, 'Byddaf yn gwneud datganiad i'r Siambr ar 12 Gorffennaf.' Wel, mae hynny'n wir, wrth gwrs, ond nid oes unrhyw fanylion am Trafnidiaeth Cymru, felly a wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet roi rhywfaint o fanylion am sut y mae Trafnidiaeth Cymru’n gweithredu? Beth yw ei swyddogaeth? Sut y mae'n cael ei lywodraethu? Ar beth y cafodd y £3.7 miliwn ei wario hyd yma? A sut y mae'n cysylltu â Phrifddinas-Ranbarth Caerdydd? Byddwn yn gwerthfawrogi ateb i’r cwestiynau hynny. Diolch.