Rwyf am ddefnyddio’r funud sydd gennyf, rwy’n meddwl, i dynnu sylw’r Siambr at werthusiad o ddatblygiadau tai cydweithredol yng Nghymru, a gyhoeddwyd ddiwedd mis Mawrth. Edrychai’n benodol ar y cyfnodau datblygu cynnar ym maes tai cydweithredol, gan adleisio beth y mae Mike wedi’i ddweud, a byddaf yn defnyddio fy amser i barhau i ddadlau dros dai cydweithredol. Mae hefyd yn edrych ar gwestiwn yr effaith benodol a gafodd cyllid Llywodraeth Cymru. Edrychodd ar brosiectau dan arweiniad y dinesydd a than arweiniad Landlord Cymdeithasol Cofrestredig. Mae’n edrych ar rai o’r anfanteision, ac mae brwydro i gaffael tir ar gyfer datblygu yn un ohonynt a mynediad at gyllid yn un arall, ond mae’n nodi, yn gyffredinol y nifer o fanteision sylweddol sydd i gynlluniau tai cydweithredol, yn enwedig ansawdd adeiladu da o ran cynllun, ond hefyd o ran arbed ynni ac mae nifer ohonynt wedi cael eu datblygu gydag egwyddorion datblygu cynaliadwy yn ganolog iddynt.

Mae llawer o’r tenantiaid sy’n cychwyn y trefniadau hyn wedi teimlo eu bod yn debygol o gael tenantiaethau mwy hirdymor yn y pen draw o ganlyniad, ac yn aml y cymhelliad oedd osgoi gorfod ymdrin â landlordiaid gwael ac roedd y rheolaeth fwy y teimlai llawer o denantiaid a fyddai ganddynt o ganlyniad i fod yn rhan o ddatblygiadau cydweithredol o’r fath, yn gymhelliad allweddol arall. Felly, mae rhywfaint o ddeunydd diddorol yno, yn enwedig mewn perthynas â thai cydweithredol yng Nghymru yn benodol.

Yn yr argymhellion a wnaed yn yr adroddiad, yr argymhelliad allweddol cyntaf yw cais i Lywodraeth Cymru nodi ei chefnogaeth barhaus i ddatblygu, yn enwedig cynlluniau dan arweiniad Landlordiaid Cymdeithasol Cofrestredig, y credant y bydd ganddynt botensial i dyfu yn y sector yn y dyfodol, a phwysigrwydd codi ymwybyddiaeth ynglŷn â’r opsiwn cydweithredol ar gyfer tai yn gyffredinol. Un o’r argymhellion penodol yw ystyried cynllun paru rhwng dinasyddion a allai fod eisiau cymryd rhan mewn cynlluniau tai cydweithredol a Landlordiaid Cymdeithasol Cofrestredig a fyddai’n gallu hwyluso hynny. Felly, roedd hynny ar gyfer tynnu sylw at yr adroddiad hwnnw’n unig. Mae’n gyfraniad pwysig i’r ddadl ar dai cydweithredol yn fwy eang, ac rwy’n meddwl y gall tai cydweithredol yn arbennig ein helpu i fynd i’r afael â’n strategaeth dai a chyfrannu at wneud ein cymunedau mor gadarn ag y gallant fod. Diolch.