Diolch, Ddirprwy Lywydd. Rwyf eisiau jest ategu’r hyn roedd Leanne Wood wedi ei ddweud wrth osod y ddadl yma drwy sôn yn benodol am yr effaith ar, a’r angen i amddiffyn, amaeth, pysgodfeydd a’r amgylchedd yn gyffredinol.

Rydym ni mewn sefyllfa ar hyn o bryd lle mae Cymru, amaethwyr Cymru a chefn gwlad Cymru yn derbyn rhywbeth fel £250 miliwn y flwyddyn mewn taliadau uniongyrchol i ffermwyr, ac, ar ben hynny, mae yna ryw €655 miliwn—mae gwerth yr ewro, wrth gwrs, yn golygu bod y punnoedd yn llai ar hyn o bryd—ar gyfer y cynllun datblygu gwledig o fewn y polisi amaethyddol cyffredin ar gyfer y cyfnod hyd at 2020. Wrth gwrs, os yw’r Prif Weinidog newydd am weithredu Brexit yn y modd mae hi wedi ei argymell, fe fydd Cymru, gyda gweddill y Deyrnas Unedig, yn gadael y system cymorthdaliadau cyn diwedd y cyfnod hwnnw. Felly, mae’n bwysig ein bod yn gweithredu’n ddiymdroi i ddeall effaith y dylanwad hwn ar ein sector amaeth ac ar yr amgylchedd, ac yn paratoi ar ei gyfer.

Tu fewn i’r Undeb Ewropeaidd, gan ein bod wedi bod yn aelodau cyhyd, mae’r fframwaith ar gyfer lles anifeiliaid, iechyd anifeiliaid a fframwaith hefyd ar gyfer polisi a deddfwriaeth amgylcheddol i gyd wedi cael ei osod tu fewn i’r Undeb Ewropeaidd. Er ein bod bron bob tro, rwy’n meddwl—yn sicr yn y Cynulliad—wedi bod yn gefnogol i’r ddeddfwriaeth honno, mae’n wir dweud mai ar sail cydsyniad ar lefel Ewropeaidd ein bod wedi deddfu. Felly, mae’n hynod bwysig bod yr addewidion ar gyfer cynnal cymorthdaliadau uniongyrchol ar y lefel bresennol yn cael eu cadw. Mae’n bwysig bod hynny yn digwydd yn y cyd-destun bod tipyn o amrywiaeth a mynd a dod yn y farchnad ar hyn o bryd, ac mae ansicrwydd, wrth gwrs, yn tanseilio’r farchnad.

Mae rhywbeth tebyg i 80 y cant i 90 per cent o incwm ffermwyr Cymru yn dod o daliadau cymorth uniongyrchol. Efallai nad yw honno yn sefyllfa y byddai pawb yn dymuno ei gweld yn y tymor hir beth bynnag, ond y ffaith amdani yw bod yn rhaid i ni symud o’r sefyllfa yna mewn dwy flynedd cwta erbyn hyn, ac mae hynny yn broses llawer cynt nag yr oeddem ni yn ei rhagweld. Mae prisiau cynnyrch Cymru yn isel iawn, er bod peth gwelliant ym maes llaeth ar hyn o bryd.

Felly, mae’n wir i ddweud bod tynnu allan o’r Undeb Ewropeaidd yn golygu bod modd i ni lunio polisïau cefnogaeth ar gyfer amaeth, cynhyrchu bwyd, pysgodfeydd a pholisïau amgylcheddol o’r newydd. Mae hynny’n wir. Ond mae Plaid Cymru o’r farn na ddylem ildio o gwbl ar y cynnydd sydd wedi ei wneud, yn enwedig ym maes amaeth a’r maes amgylchedd dros y 40 mlynedd diwethaf. Felly, rydym ni am weld bod y trosglwyddiad yn digwydd ac yn sicrhau bod deddfwriaeth bresennol amaeth a’r gefnogaeth bresennol i amaethwyr yn cario ymlaen heb unrhyw doriad.

I think it is important as well to underline that the support, and the continued support, for Welsh agriculture was underlined so many times during this previous referendum. For example, David Davies MP told BBC Radio Wales that we first of all have to

‘make sure the money that was going into structural funds and CAP continues’.

George Eustice, who is the UK’s farming Minister but a ‘leaver’ said that Wales would enjoy ‘as much support’ as we currently received, and he said that if we left—and we did, of course—this could mean more money and better support for Welsh farmers:

‘If we vote to leave…the UK Government will continue to give Welsh farmers and the environment at least as much…as they get now’.

That was the promise of the current continuing Government. The leader of the Conservatives—the Welsh Conservatives—in response to that particular quote said:

‘We now have a solid guarantee that Welsh farmers would continue to receive at least as much in terms of support’.

So, a promise from the UK Government, a ‘solid guarantee’ by the Welsh Conservatives, and we must ensure that there is no chipping away, at the time of Brexit, at the support that farmers get and our environment gets and the support that our rural communities get. That’s why it’s so sad to see that the Labour colleague of the Minister who’s responsible for the environment in this place, Ian Lucas, asked today in the House of Commons to the Minister of State in the Wales Office, Guto Bebb—he asked:

‘Does the Minister agree that leaving the EU offers a golden opportunity to assess the level of subsidy paid to farming in Wales to see whether that money can be more effectively and efficiently spent in other areas?’

So, the Labour Party in Westminster—which Labour Party, I don’t know because there are so many of them these days—the Labour Party in Westminster are deliberately, already, questioning and using Brexit as an opportunity to cut support for Welsh farmers. I think that’s a disgrace and I hope that the Minister, in answering to this debate, will disassociate himself from those remarks.